Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2009

ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ

ΑΓΑΠΗΤΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ EVROSPOWER.GR

H ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΣ POWER ΣΑΣ ΕΥΧΕΤΑΙ ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ, ΑΓΑΠΗ ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ ΣΕ ΣΑΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΣΑΣ.

ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΕΤΟΣ 2010 ΝΑ ΜΑΣ ΦΕΡΕΙ ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ ΜΑΣ, ΣΤΑ ΕΘΙΜΑ ΜΑΣ, ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΜΑΣ.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΘΑ ΔΕΙΞΟΥΜΕ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2010.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ! ΘΕΡΜΕΣ ΕΥΧΕΣ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΣΑΣ!!!!!!!!!!!!!!!!

ΕΚ ΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ ΤΟΥ EVROSPOWER.GR

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2009

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΕΣ

Το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά γύριζαν στα σπίτια και έλεγαν τα κάλαντα Ομάδες, συνήθως από έξι αγόρια η καθεμιά σκόρπιζαν στο χωριό. Τα τρία παίδια από την κάθε ομάδα ανέβαινα στο δώμα των σπιτιών και από το φεγγίτη (πετζέ) κρατούσαν με σκοινί ένα φανάρι δικής τους κατασκευής και το άφηναν να κατέβει μέσα στο σπίτι. Ανεβοκατέβαζαν μέσα στο δωμάτιο του σπιτιού το φανάρι τους και έψελναν το τροπάριο του Αγίου Βασιλείου " Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος σου ...» και πολλές φορές στο τέλος πρόσθεταν : Καλησπέρα στη βραδιά σας, όποιος δώσει να κάμει αγόρι, όποιος δε δώσει, να κάνει κορίτσι, κι αυτό ως το πρωί καμπουριασμένο. Την ίδια στιγμή τα άλλα τρία παιδιά είχαν μπει μέσα στο σπίτι, για να πάρουν τα δώρα που θα τους προσφέρουν, αυγά, πλιγούρι, βούτυρο, ξηρούς καρπούς. Και στoν Τούρκων τα σπίτια πήγαιναν παιδιά για να ψάλουν τα κάλαντα τα παιδιά τα έτρωγαν μαζί σε ένα σπίτι .

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2009

Στεργιος απο τον Θυμιο Γκογκιδη



Ο Στεργιος σε εκτελεση Θυμιου Γκογκιδη σε εκπομπη της κρατικης τηλεορασης....

Κρουν τα νταουλια μωρε Στεργιου μ'.......................γεια σου Εβρο με τα ωραία σου

βιντεο με τον Θυμιο Γκογκιδη



Ενα ευχαριστο βιντεο με αποσπασματα θρακιωτικης μουσικης....

Απολαυστε το οσο κι εμεις

Τα Χριστούγεννα των Σαρακατσαναίων.


ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Οι Σαρακατσαναίοι πιστεύουν πως, όταν γεννήθηκε ο Χριστός, οι βοσκοί ήταν οι πρώτοι που πήγαν και προσκύνησαν και γι αυτό είναι ευλογημένοι.Πήγαιναν στην Παναγία κουλούρα ψημένη στα κάρβουνα,την οποία ζυμώναν και έφτιαχναν οι γυναίκες και την ονόμαζαν Χριστόκλουρα.Η Χριστόκλουρα έπρεπε να είναι κεντητή. Τα κεντήματα στη Χριστόκλουρα, οι Σαρακατσάνες τα σχεδίαζαν με τα δάχτυλα, το πιρούνι, το μαχαίρι και το φλιτζάνι. Τα σχέδια συμβόλιζαν τα πρόβατα, τα άλογα, τη στάνη, τη στρούγκα και άλλα.

Από την παραμονή των Χριστουγέννων άναβαν τη φωτιά και δεν την άφηναν να σβήσει δώδεκα ημέρες, όσες δηλαδή ήταν και τα «παγανά».Τα «παγανά», «οι καλικάτζαροι» ήταν τα «όξω από δω» και άμα έβλεπαν αναμμένη τη φωτιά δεν ζύγωναν. Επιπλέον γύρναγαν την πυροστιά ανάποδα κι έριχναν αλάτι μέσα στη φωτιά για να ακούγεται το σκάσιμο του αλατιού και να σκιάζονται τα παγανά. Πάνω απ’ την πόρτα του καλυβιού κρέμαγαν κλαράκια αγριοτριανταφυλλιάς – σπραγγιάς – παλιουριάς και κρανιάς για να κρατάνε μακριά τα παγανά.

Την Παραμονή επίσης προμηθεύονταν απ’ την κοντινή πόλη τα «καλούδια» με τα οποία φίλευαν τα παιδιά κυρίως, αλλά και τους μεγάλους, που θα πήγαιναν στα κονάκια τους για να τους ευχηθούν.Τα παιδιά απ’ την Παραμονή συνεννοούνταν για το τι θα κάνουν όταν ξημερώσει Χριστούγεννα και για να είναι προετοιμασμένα πήγαιναν στο «Λόγγο». Εκεί το καθένα έκοβε χλωρά κλαράκια πουρνάρια, γιατί όταν θα τα έβαζαν φωτιά καθώς καίγονταν «πριτσιάναγαν», τριζοβολούσαν. Γι’ αυτό και το λέγαν «Πριτσιατσιά». Έκοβαν δε τόσα κλαράκια όσα θα ήταν και τα καλύβια στα οποία θα πήγαιναν για τις ευχές.

Ανήμερα τα Χριστούγεννα σκέπαζαν τα εικονίσματα του καλυβιού, με κόκκινο πανί , τα οποία ξεσκέπαζαν μόνο την Πρωτοχρονιά και τα ξανασκέπαζαν μέχρι τα Φώτα.Τα παιδιά, πρωί τα Χριστούγεννα, μ’ έναν τρουβούλι στον ώμο και τα κλαράκια στα χέρια μπαίνοντας στο καλύβι, αφού καλημέριζαν και φιλούσαν από σεβασμό το χέρι των μεγαλυτέρων, πήγαιναν και κάθονταν στα γόνατα δίπλα στην φωτιά.Οι Σαρακατσάνοι προτιμούσαν να προηγείται ένα κορίτσι για να γεννιούνται θυλγηκά αρνιά . Εκεί, κάθε ένα, έβαζε το πουρναράκι στην φωτιά κουνώντας το πέρα δώθε κι έλεγε: ¨Αρνιά – Κατσίκια – πιδιά – νφάδες – γαμπροί – ’γεια κι δύναμη κι απ ούλα τα καλά¨Τα παιδιά κάθονταν την ώρα που έλεγαν τις ευχές ¨για να παίρνουν οι πρατίνες τ’ αρνιά τ’ς και να μην τ’ αφήνουν¨. Τα πουρναρόκλαδα έπρεπε να «πριτσιανιάν», να τριζοβολούν, την ώρα που λέγαν τις ευχές «για να βελάζουν τ’ αρνιά». Αν τα κλαράκια δεν πριτσιάναγαν πίστευαν ότι «δεν θα ’ναι καλή χρόνια και δεν θα βελάζουν τα αρνιά». Δηλαδή δεν θα έχουν πολλά γεννητούρια. Η νοικοκυρά ύστερα από τις ευχές έδινε στα παιδιά διάφορα «καλούδια» δηλαδή καραμέλες – χαρούπια – ξερά σύκα – καρύδια – μήλα και ότι άλλο είχε ευχαρίστηση.Λεφτά δεν έδιναν, μόνο καλούδια έδιναν, γιατί της ευχές έπρεπε να τις γλυκάνουν.( Φεύγουν τα παιδιά –Έτρχονται οι μεγάλοι) Στους μεγάλους ,οι οποίοι έκαναν ακριβώς της ίδιες ευχές, εκτός από καλούδια πρόσφεραν και κρασί με μεζέδες. Λόγω της γιορτής, την οποία γιόρταζαν και αρκετοί την ονομαστική τους γιορτή, οι άνδρες στρώνονταν στην τάβλα έτρωγαν έπιναν κι έπιαναν το τραγούδι

«Τραγούδι»

Απόψε στο Σπιτάκι μου , είχα χαρά μεγάλη.

Τον άγγελο μου γιόρταζα,και το Θεό δοξάζω

Και την κυρά την Παναγιά πολύ την Προσκυνάω

Να μου χαρίσει τα κλειδιά, κλειδιά του Παραδείσου,

ν΄ανοίξω τον Παράδεισο

Αναβίωση του εθίμου "ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΚΟΥΔΑΣ"


Αναβίωση του εθίμου "ΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΑΡΚΟΥΔΑΣ" με πρωτοχρονιάτικα κάλαντα, φαγοπότι και μουσική.. στον Πέπλο!!!!

Υπεύθυνος διοργάνωσης ειναι ο Πολιτιστικός Σύλλογος & ο Σύλλογος γυναικών Πέπλου

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΚΑΠΠΑΔΟΚΩΝ


Τα Χριστούγεννα τα έλεγαν οι Καππαδόκες Μικρό Πάσχα. Από την παραμονή 24 Δεκεμβρίου άρχιζαν οι προετοιμασίες, Έσφαζαν κοτόπουλα ή μεγαλύτερα ζώα που τα μοιράζονταν περισσότερες οικογένειες. Σ' όλα τα σπιτικά ζύμωναν πίττες με αλεύρι, γάλα, αυγά, ζάχαρη και βούτυρο. Οι γυναίκες πήγαιναν στους στάβλους όπου άναβαν κεριά στα παχνιά των ζώων και θυμιάτιζαν. Τη νύχτα της παραμονής, περασμένα μεσάνυχτα κτυπούσε η καμπάνα της εκκλησίας. Αν δεν υπήρχαν καμπάνες χρησιμοποιούσαν σήμαντρα ή ακόμη και συνεργεία από ιεροδρόμους με επικεφαλή τον κανδηλανάφτη που διάβαιναν το χωριό απ' άκρη σ' άκρη και ειδοποιούσαν τους πιστούς πως ήρθε η ώρα της εκκλησίας κτυπώντας τις πόρτες τους. Οι άνδρες φορούσαν γιορτινά και οι γυναίκες τις κεντημένες φορεσιές από τσόχα. Πήγαιναν όλοι μαζί οι γείτονες και για να βλέπουν στο σκοτάδι κρατούσαν πυρσούς. Η Λειτουργία, τελείωνε, πριν ξημερώσει και γύριζαν στα σπίτια τους Ασπάζονταν οι μικρότεροι τα χέρια των μεγαλυτέρων και ευχόταν «Χριστός γεννάται», «Αληθώς γεννάται», «Χρόνια Πολλά» κ.α. Έστρωναν το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι που περιελάμβανε σούπα τραχανά και γιουβαρλάκια. Απαραίτητα έπρεπε να υπάρχει στο τραπέζι την ημέρα αυτή και το " χερσέ" πιλάφι από ψιλοκομμένο στάρι που είχε βράσει σε ζωμό από κόκαλα. Το φαγητό αυτό το έδωσαν και στην Παναγία να φαει όταν ήταν λεχώνα. Δεν είχε ξημερώσει και οι περισσότεροι έπεφταν πάλι για να κοιμηθούν. Όλες τις μέρες από τα Χριστούγεννα μέχρι του Αγίου Βασιλείου γιόρταζαν, συγκεντρωμένοι στα σπίτια διασκέδαζαν χορεύοντας χωριστά οι άντρες και χωριστά. οι γυναίκες, στα δώματα, στις στέγες που ήταν επίπεδες, σε μικρές πλατείες αν ο καιρός το επέτρεπα..

Παροιμίες Αδριανούπολης της Ανατολικής Θράκης

1. Κούριψι τ’ αβγό, πάρ’ του μαλλί τ’ = Από το φτωχό τι να πάρεις.
2. Για τ’ αβγό πεσ’ στην πέτρα, για την πέτρα στ’ αβγό, πάλ’ τ’ αβγό θα σπάσ’ = Οι αδύνατοι υποφέρουν πάντα.
3. Αρχοντιά κι άδεια κοιλιά = Ψευτοπερήφανος.

4. Τα’ άσπρα κατεβάζουν τα’ άστρα = Η δύναμη του χρήματος.
5. Άλλοι σκάφτουν κι κλαδεύουν κι άλλοι πίνουν κι μιθούν = Λέγεται για τους κληρονόμους.
6. Η σκύλα από την βιά τς, γιννάει τυφλά τα σκυλιά τς = Η βιασύνη οδηγεί σε αποτυχία.
7. Είχαμι τη γριά λιχούσα, γένσι κι ο γέρους = Απανωτά τα κακά.
8. Απ’ ου διαβόλου το μαντρί, νε γιαούρτι, νε τυρί = από τον κακό μην δέχεσαι τίποτα.
9. Παλιός ουχτρός, φίλος δεν ένιτι.
10. Θρέψει φίδι του χειμώνα, να σε φάει του καλοκαίρ’ = Αχαριστία
11. Για ένα ψύλλου, καίει το πάπλωμα τ’ = Πείσμα.
12. Μαχιριά γιατρεύετι, αχαμνός λόγος σκουτών’.
13. Μην κοιτάζ’ ς τη μούρη τ’ κοίταξε τη μοίρα τ’ = Λέγεται για τους τυχερούς.
14. Όποιους έχ’ πιρσό πιπέρ’ βάζ’ κι στα λάχανα = Περιττή δαπάνη.
15. Άναψι το καντήλι σ’, πριχού σε βρει νύχτα = Προνόησε.
16. Έχασε μια τρίχα απ’ τα μαλλιά τ’ = Γι’ αυτούς που ζημιώνονται ελάχιστα.

Παραμύθι Περιοχής Πέτρας – Σκοπέλου// Ανατολικής Θράκης

Ο απρόκοφτος

Μνια φορά κι έναν καιρό, ήντανε ένας σώγαμπρος και πήρε τ’ αμάξ’ για να φέρ’ ξύλα. Ξύλα κόφτοντας, πόλκε τις βώκοι να βόσκνα. ‘Έκοψε ξύλα, γέμισε ντο τ’ αμάξ’. Πηγ’ α παρ’ τσ’ βωκ’ α ζέψ.
“Ου στο κρίμα, τώρα τι α ποίσω;”
Πήρε τα’ τσούρα στο χερ’ και πήγαιν’ τν άκρη τη μποταμιά. Χάσκει μνια πάπια μεσ’ τη γκιόλα.
“Μπάρεμ α σκοτώσω αυτή τη πάπια” λεγ’. Ρίχνει τα’ τσκουρα δε μπόρεσε α τη σκοτώσ’. “Παέι κι η τσκούρα, πε μεσ’ το μποταμό”
“Μπάρεμ α σέμπω ά βγάλω τα’ στκούρα, πε μεσ’ το μποταμό”.
Έβγαλε τα ρούχα τ’, τάφησε στην άκρη και σέμπε να βγάλ’ τα’ τσκούρα. Πάγ’ ένας, παίρν’ τα ρούχα τ’.Πόμκε κατζάλκος.
“Τώρα τα ποίσω;” λεγ’.
Ντρέπεται να παγ’ στο μπεθερό τ’.
“Τώρα α παντέξω να σκοτεινιάσ’ λέγ’, κι ύστερα α πάγω”
Σκοτείνιασε και πήγε στο σπίτι. Στο δρόμο κρύωσε γιατί ήντανε κρύο.
“Μπάρεμ α πα ά πιου κρασί πε το βουτσί και α ζεσταθώ” λέγ’. Ήπιε κρασί, έχασε το μπύρρο και δεν μπορούσε να το στουμπώσ’.
Κοντά κάντανα μια κλώκα και πλάκων’ αβγά. Παίρνει την κλώκα, κοφ’ το ποδάρ’ ντης και στύπωσε το βουτσί.
“Τώρα τ’ ήπκα; Ά κρυώσνα τ’ αυγά. Μπάρεμ ά κάστω ά τα πλακώσω”. Έκαστ’ απάν’, τσακίστκανα τα’ αυγά, χρίτσκε πε τις κροκ’. Πήγε στην γυναίκα τα’.
“Που ήσνα, άντρα, που είν’ τ’ αμα΄ξ’;. Που εν’ οι βώκοι;”
“Τάφαγ’ ο λύκος” ντ λέγ’.
“Δε μπειράζ, ο μπαμπάς μ’ έχει κι άλλοι βώκ’. Τη τσκούρα τι ντ’ ήπκιες;”.
“Τν’ έριξα μεσ’ στο μποταμό να σκοτώσω μνιά πάπια, σέπκα να βγάλω τ’ τσκούρα και δε μπόρσα”.
“Δε μπειράζ’ έχουμ’ κι άλλη τσκούρα”
“Μ’ εκλεψανα και τα ρούχα” ο μπαμπάς μ’ α σε καν’ άλλα ρούχα, ντ’ λεγ’.
“Πήγα α πιου κρασί, έχασα το μπύρο, χύθκε το κρασί”.
“Ο μπαμπάς μ’ έχει κι άλλο κρασί”.
“Έκοψα τη κλώκα το ποδάρ’ ντης, έβαλα το μπύρρο και α κρυώσνα τ’ αυγά”, τν’ λέγ’.
“Δεν μπειράζ’. Θα κάτσ’ άλλ’ κλώκα”.
“Πήγα α πλακώσω τ’ αυγά τσακίσκανα και χρίσκα πε τις κρόκ”.
“Ε! Τότε α παρς α πααίνς’. Δεν είσαι για τα μένα”, τόνε λεγ’.

Μπάρεμ = τουλάχιστον
Κατζακλός= γυμνός
Ποίσω (μέλλοντας του ποιώ)=κάμω
Έπκε = έκανε

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2009

ΧΕΙΜΩΝΑΣ ΣΤΟΝ ΕΒΡΟ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΤΙΟ ΕΒΡΟ,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ























Χριστούγεννα σε ένα χωριό της Βόρειας Θράκης

Η γιορτή των Χριστουγέννων διαφαίνονταν ενωρίτερα. Προηγούταν η μεγάλη νηστεία των Χριστουγέννων. Σαράντα μέρες δίχως την αρτιμή. Μα και η προετοιμασία για αυτήν φροντιζόταν για τα αγκιά που θα δεχόταν το άφθονο κρέας του γουρουνιού, που έθρεφαν. Για την λίγδα, που θα έφερε χαρά στην οικογένεια. Ακόμα για τα καινούργια τσαρούχια που θα δώριζε στα μέλη της οικογένειας το δέρμα του (γουρουνοτσάρουχα) τα έλεγαν.

Έτσι κάπως ένιωθε και η οικογένεια την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα μεγάλα παιδιά που ζύγωναν την παντρειά, είχαν την δική τους προετοιμασία για την βραδιά της παραμονής. Σε κάποιο τσαρδάκι ή σε αχυρώνα μαζεύονταν και έκαναν τις πρόβες για τα τραγούδια που θα ψάλανε. Μα και ο μικρός καλανταράς έπρεπε να ετοιμάσει την βέργα του για να ψάλει νωρίς την παραμονή το καλήν εσπέραν άρχοντες.

Με αυτές τις έγνοιες κυλούσαν οι μέρες μέχρι την παραμονή ή οι σαράντα μέρες της σαρακοστής. Τις τελευταίες μέρες είχαν γεμίσει το σπίτι από το γουρούνι που είχαν σφάξει, μα βουκιά δεν έμπαινε στο στόμα. Και έφτανε το βράδυ της παραμονής. Και να οι πρώτοι καλανταράδες με τις παιδικές τους φωνούλες γέμιζαν τον παγωμένο αγέρα του Δεκέμβρη, καλήν ημέραν άρχοντες. Ακουμπισμένοι στην κεντημένη τους βέργα και κρεμασμένος ο πολύχρωμος ντουρβάς στον ώμο για να δεχθεί τα καλούδια, καρύδια, ξυλοκέρατα, σύκα λιαστά και καμιά δεκάρα τρύπια. Έτσι γεμάτη γλυκές φωνούλες προχωρούσε η παραμονή. Και σαν προχωρούσε λίγο η βραδιά, καταγάλιαζαν οι παιδικές φωνούλες, γιατί θα εμφανιζόταν τα παλικάρια της παντρειάς. Με τις κεντητές πετσέτες στο χέρι. Με το βαράκι το πέτο, ντυμένοι με την καινούρια τους βράκα. Τα ολόασπρα πορπόδια που σκάπαζαν τα πόδια τους για να τους ζεσταίνουν. Ακούγονταν το πρώτο σήκω- σήκω σην αφέντιμ. Στο σπίτι του Προέδρου και από εκεί σε όλο το χωριό, ψάλλοντας τα

Χριστούγεννα προυτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου πόψι Χρηστός γεννήθηκε κι ο κόσμος δεν το ξέρει.

Έτσι περνούσε η νύχτα της παραμονής των Χριστουγέννων με τις τετράδες των καλανταράδων μέχρι και το πιο απόμακρο σπίτι του χωριού. Και από εκεί το τελευταίο άκρο ως του παπά το σπίτι ψάλλοντας στον δρόμο

Εβγάτε διέτε μάθετε το νιό Χριστός γεννιέται γεννιέται και βαφτίζετε στο μέλι και στο γάλα το μέλι τρων οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες και το μελισσοβότανο να λούζουντε οι κυράδες.


Και το τελευταίο Χριστός γεννιέται στο σπίτι του Παπά. Ο Παπάς ευλογούσε τους νέους και έπαιρνε παραμάσχαλα το πετραχήλι του για να χτυπήσει την καμπάνα και να δώσει το πρώτο χαμπάρι για την γέννηση του Χρηστού.

Και αμέσως γέμιζαν τα σοκάκια φαμίλιες που φορώντας τα καλά τους κατηφόριζαν στο κάλεσμα της καμπάνας. Και όταν τελείωνε η εκκλησία όλοι οι χωριανοί εκεί στον άρτικα και στο προαύλιο της εκκλησίας σφίγγανε τα χέρια τους ευχόμενοι για την μεγάλη γιορτή της Ορθοδοξίας τα χρόνια πολλά.

Εκείνος ο αυλόγυρος ήταν χάρμα οφθαλμού με τις πολύχρωμες τσούκνες που φορούσαν οι γυναίκες. Και ξημέρωμα πατώντας την πάχνη και τα κρύσταλλα από την παγωνιά που έσπαγαν από το βάρος του τσαρουχιού, άρχιζε το σκόρπισμα του κόσμου, για το σπίτι, φορτωμένοι με κουράγιο με την ευλογία της γέννησης του Χρηστού.

Το αόρατο άστρο της Βηθλεέμ είχε φορτίσει την ψυχή τους. Τους γέμισε κουράγιο για τον Γολγοθά της ζωής. Και έφθανε η ευλογημένη ώρα που η φαμίλια θα έβαζε στο στόμα της το πρώτο κοψίδι που μετά από σαράντα μέρες νηστείας ήταν πολύ μα πολύ νόστιμο. Και ένα ποτήρι κρασί, από το ντόπιο τους κρασί, έφερνε την σφραγίδα της χαράς και της ευτυχίας.

Κάλαντα της Ανατολικής Ρωμελίας Μπουαλικιότηκα κάλαντα (ΜΕΡΟΣ 1ο)

Αυτά τα κάλαντα τα τραγουδούσαν τα παλικάρια του χωριού τα παλικάρια τσπαντριάς γι’ αυτό και οι κοπέλες περίμεναν πότε θα έρθουν τα Χριστούγεννα για να δγιούν πχιός, θα ήταν τραγουμάνος στος σπίτι της που σημαίνει ότι θα ήταν υποψήφιος γάμπρός. Κι’ αν τα’ άριζη κι αφτήν δεν είχε παρά να τους δος να του καταλάβ. Έτσι τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια είχαν διπλό νόημα. Ξεκινούσαν τα παλικάρια του χωριού από το σπίτι του παπά (που πέρναν την ευχή του) μετά στου πρόεδρο του χωριού. Κατόπιν πέρνανε το χωριό= με την αράδα, αλλά από το πιο κοντινό μέρος της εκκλησίας για να τελειώσουν στο μακρύτερο.

Παροιμίες Βόρειας Θράκης (Ανατολικής Ρωμυλίας)

1. Εκάτση η γκουτούλα να γηλάς τλαϊνα
2. Του τσιβή τσιβή του βγάν
3. Όποιους πδαϊ πουλά παλούκια μπέν κι ένα στούν κόλουτ
4. Πέτρα που γκλαϊ τρανέβ
5. Στούν απόπατουμ πέτρα δε σηβάζου
6. Σιαδώ τράϊ και σιακή βλέπ(για τους αλήθορους)
7. Ού χουρτάτος δε θμάτι του νισκό


Επεξηγήσεις
1. Κάθισε η σπασμένη η στάμνα να κατηγορήσει την καλή στάμνα
2.Το ξύλο ή σίδερο που θα σφίξει μέσα στην τρύπα μόνο με όλα κομμάτι βγαίνει
3 Όποιος ανακατώνεται με πολλά πράγματα από κάπου θα την πάθει
4.Πέτρα που κυλάει μεγαλώνει
5.Στον καμπηνέ μου πέτρα δε σε βάζω

Τότε οι καμπηνέδες ήτανε στην αυλή τους με φράχτες από αγκάθια και είχαν δύο πέτρες στις οποίες πατούσαν και κάναν την ανάγκη τους.

Αυτό που αναφέρω πάνω λεγόταν σε κάποιον που έλεγε πολλά και φανταζόταν ότι μπορεί να κάνει πολλά.

Ισλί γεμιστά μελομακάρονα!!!


ΥΛΙΚΑ

400 γραμμάρια αλεύρι φαρίνα
400 γραμμάρια αλεύρι για κάθε χρήση
200 γρ. σιμιγδάλι χονδρό
150 γραμμάρια ζάχαρη
1 κ.τ (κοφτό)μπέικιν πάουντερ
1/2 κ.τ(κοφτό) σόδα μαγειρική
1 πρέζα αλάτι
500 γραμμάρια καλαμποκέλαιο(ή αντικαταστήστε το μισό με ελαιόλαδο)
250 γραμμάρια χυμό πορτοκαλιού
(αντικαταστήστε το με 250 ml μπύρα)
(ή με 100 γρ. λευκό κρασί και 100 γρ. χυμό πορτοκαλιού)
(ή με 150ml χυμό πορτοκαλιού και 100ml κονιάκ)
10 γραμμάρια γαρύφαλο τριμμένο
20 γραμμάρια κανέλα τριμμένη
ξύσμα ενος πορτοκαλιού

1/2 μπαστουνάκι βανίλια φρέσκια
ή 2 καψούλες βανιλίνη
Για το πασπάλισμα
400 γραμμάρια καρύδια

300 γραμμάρια μέλι
Για τη γέμιση
1/2 κιλoύ καρύδια


ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Φτιάξτε πρώτα το σιρόπι.
(θα το βρείτε στο τέλος της συνταγής)

Χτυπήστε ελαφρά με το σύρμα,
το λάδι με τη ζάχαρη, τη βανίλια
και το ξύσμα πορτοκαλιού .

Ανακατέψτε τη φαρίνα, με το μπέικιν, τη σόδα,
κανέλα, γαρύφαλο και το σιμιγδάλι.

Ρίξτε τα στο μίγμα λαδιού, ανακατέψτε ελαφρά.

Ρίξτε σιγά σιγά και το υπόλοιπο αλεύρι χωρίς να ζυμώνετε πολύ.
Μόλις το ζυμάρι γίνει μαλακό που δεν θα κολλά στα χέρια,
και χωρίς να είναι πολύ λιπαρό είναι έτοιμο.

(Προσοχή μη ζυμώνετε, απλά ανακατέψτε τα υλικά να ενωθούν.
Αν ζυμώσετε θα βγάζει το λάδι και θα σας ξεγελά.)

Φτιάξτε μπαλάκια στο μέγεθος καρυδιού.
Ανοίξτε τα στην παλάμη σας σε μικρά δισκάκια,
και στο κέντρο βάλτε μισό καρύδι ή τριμμένο ή τη γέμιση της αρεσκείας σας.
Διπλώστε στα τρία, φτιάχνοντας τριγωνάκια.

Αραδιάστε τα σε λαμαρίνα στρωμένη με λαδόκολλα,
και κεντήστε τα τρίγωνα,
αρχίζοντας από το κέντρο προς τις τρεις πλευρές,
με τη βοήθεια μικρής τσιμπίδας, ή με δυο πηρούνια.
Αν δυσκολεύεστε απλά τρυπήστε τα ελαφρά με οδοντογλυφίδα ή με ένα πιρούνι.
Αν έχετε χρόνο φτιάξτε τα δεντράκια σκαλιστά.

Ψήστε τα 30 λεπτά περίπου, στους 180 βαθμούς στη μεσαία σκάλα.

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2009

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΦΑΝΑΡΙ...-....ΑΓΚΑΛΙΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ



Συσπειρωμένοι γύρω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο σε κοινότητες, συνεχίζουν να ζουν, να δημιουργούν και να ελπίζουν σ’ ένα καλύτερο μέλλον.





Η μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων έχει ιδιαίτερη σημασία και αξία σε τόπους όπου το χριστιανικό στοιχείο είναι πια περιορισμένο, άρα και συσπειρωμένο και όπου η μαρτυρική Ρωμιοσύνη βρίσκει το αληθινό της νόημα και την πραγματική της αποστολή.


Ένα τέτοιο κομμάτι είναι οι Ρωμιοί της Πόλης, που, συσπειρωμένοι στις κοινότητες και γύρω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο συνεχίζουν να ζουν, να δημιουργούν και να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον. Οι χριστουγεννιάτικες γιορτές κυλούσαν λοιπόν καταρχάς σε στενή σχέση προς το θρησκευτικό κα ι το πνευματικό τους νόημα, αφού οι Ρωμιοί είχαν μια μοναδική επαφή προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τον ουσιαστικό θεματοφύλακα των παραδόσεων του Γένους.

Η επαφή αυτή, ψυχολογική, πνευματική και τελετουργική, οδήγησε στην διαφύλαξη της ταυτότητας της ομογένειας, την στήριξε σε δύσκολες στιγμές και της έδωσε το θάρρος, τη δύναμη και την αισιοδοξία να αντιμετωπίσει τόσες διώξεις και τόσες κακουχίες χωρίς να εξαφανιστεί και κυρίως, χωρίς να αφομοιωθεί.

Ενθαρχικό υπήρξε και εδώ το έργο του Πατριαρχείου, που ανά τους αιώνες δημιούργησε και θωράκισε όχι μόνον την ταυτότητα, αλλά και την λαϊκή θρησκευτική και εθιμική παράδοσή μας, όπως την βλέπουμε σήμερα να εκδηλώνεται στα χριστουγεννιάτικα έθιμα διαφόρων ελληνικών περιοχών.

Σε δεύτερο επίπεδο, ο χριστουγεννιάτικος εορτασμός στην Πόλη ήταν και συνεχίζει να είναι κατά βάση οικογενειακός. Μέσα στο προστατευτικό πλαίσιο της οικογένειας τηρούνταν εορταστικά έθιμα και παραδόσε

ις, ανανεώνονταν οικογενειακοί, συγγενικοί, προσωπικοί και ψυχολογικοί δεσμοί και σφυρηλατούνταν οι αρμοί που συγκρατούσαν την ομογένεια ενιαία, δυνατή, ορθόδοξη και ρωμαίϊκη.

Γύρω από το πλούσιο εορταστικό τραπέζι, μετά την λειτουργία, οι Ρωμιοί τελούσαν και συνεχίζουν να τελούν, μια δεύτερη προαιώνια τελετουργία, συνέχεια της εκκλησιαστικής, που ξυπνούσε μνήμες και πόθους αιώνων και που χαλυβδώνει τη θέληση για επιβίωση, μέσα σε ένα καλύτερο μέλλον,ασφαλές και ελεύθερο.


Τα φετινά Χριστούγεννα οι καμπάνες σήμαναν και πάλι, τόσο στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, την μονή «των του Χριστού πενήτων, όσο και στους ναούς της Πόλης, όπου οι λίγοι Ρωμιοί συγκεντρώθηκαν για να εορτάσουν την ενανθρώπιση του Θεανθρώπου. Δύο χιλιάδες χρόνια γίνεται αυτό, στον ευλογημένο εκείνο τόπο, με χαρές και λύπες, δόξες και ταπεινώσεις, νίκες και ήττες, ελπίδες ή απογοητεύσεις.

Όμως, τα φετινά Χριστούγεννα δεν πρέπει να αφήσουμε μόνους τους Ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης. Στους ναούς ή στα σπίτια μας, στα εορταστικά οικογενειακά για τραπέζια και στις εόρτιες συγκεντρώσεις μας, ας θυμηθούμε να αφιερώσουμε για λίγα λεπτά την σκέψη και την προσευχή μας σ’ εκείνους.

Την έχουν ανάγκη την προσευχή αυτή για να στηριχθούν και να προχωρήσουν, έχουν ανάγκη να ξέρουν πως δεν τους λησμονούμε, τους θυμόμα
στε, τους αγαπούμε, τους σκεφτόμαστε. Όλοι πια γνωρίζουμε ό,τι τους αφορά, πέρασαν οι εποχές της λήθης, της άγνοιας, της απαξίωσης.

Τα φετινά Χριστούγεννα οι Κωνταντινουπολίτες ομογενείς δεν ήταν μόνοι, καθώς πλήθος πιστών σε οργανωμένα γκρουπ από όλη την Ελλάδα, κατέκλυσαν το Φανάρι. Δέκα εκατομμύρια Έλληνες θα συμπροσευχηθούν και θα συνεορτάσουν μαζί τους, ζητώντας από τον νηπιάσαντα Ιησού να επιτρέψει και πάλι την αναγέννηση και την μεγαλουργία των Ρωμιοσύνης, με ειρήνη και σεβαστική συνύπαρξη των λαών, στις προαιώνιες κοιτίδες της, τις καθαγιασμένες από τα προγονικά μας αίματα.


Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2009

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!


Xριστούγεννα,
Χριστούγεννα πρώτη χαρά του κόσμου
και ψες Χριστός γεννήθηκε και κόσμος δεν το νιώσε,
και κόσμος ήταν κόμπιλα και βασιλές ατόσα.
Και ψες εγύριζε ο Χριστός με δώδεκα κλωνάρια,
και κει που πάει κι'ακούμπησε χρυσό δεντρί αξιώθη,
και το δεντρί ήταν Χριστός και τα κλωνάρια άγγελοι
κι αυτά τα πυκνοκλώναρα οι δώδεκα Απόστολοι.
Κι απάνω στη φωλίτσα του περδίκια φωλιασμένα,
και κάτω στη ριζίτσα του πηγάδια και λειβάδια,
και κατεβαίνει η πέρδικα και παίρνει κι ανεβάζει,
παίρνει νερό στα νύχια της και δρόσο στα φτερά της,
δροσίζει, το Χριστό γεννά, παιχνίζει τον αφέντη.
Και μεις τον αυγενίζουμε, πολλή χαρά στον κόσμον..

ΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΟΥ EVROSPOWER.GR ΣΑΣ ΕΥΧΟNTAI:
ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ & ΕΥΤΥΧΙΑ!!!

ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΤΙΓΜΕΣ
&
ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ ΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ!!!!

Γιορτές στο Τυχερό


Όπως κάθε χρόνο έτσι και εφέτος το πνεύμα των ημερών περνάει και από το Δήμο Τυχερού, προμηνύοντας για ακόμα μια φορά αξέχαστες γιορτές για τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες του Δήμου.
Φροντιστές, επιμελητές και διοργανωτές των εκδηλώσεων οι: Κοινωφελής Επιχείρηση ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟ και ο Δήμος Τυχερού.
Αναλυτικά το εορταστικό πρόγραμμα έχει ως εξής:
29-12-2009 Γεύμα αγάπης για όσους έχουν ανάγκη συντροφιάς και φροντίδας
Χώρος: Κ.Α.Π.Η. Τυχερού, ώρα 13:00

30-12-2009 Παιδική Γιορτή για όλα τα παιδιά , ανεξαρτήτου ηλικίας!

Χώρος: Δημοτικό Θέατρο Τυχερού, ώρα 17:00

31-12-2009 Ρεβεγιόν για όλους τους κατοίκους και επισκέπτες του Δήμου Τυχερού που περιμένουν τον Άγιο Βασίλη με τα δώρα του!

Χώρος: Πλατεία Τυχερού, ώρα 23:00

6-1-2010 Αγιασμός των υδάτων

Χώρος: Λίμνη Τυχερού, ώρα 11:00

6-1-2010 Μαντούδια & παράδοση με επιστροφή στις ρίζες
Χώρος: Δημοτικό Σχολείο Προβατώνα, ώρα 12:00

Από 21/12/09 έως και 7/1/2010 θα λειτουργεί Χριστουγεννιάτικο Παζάρι στο χώρο της Δημοτικής Βιβλιοθήκης, με πρωτότυπες χειροποίητες κατασκευές, όλα τα έσοδα θα διατεθούν στα Παιδικά Χωριά ΣΟΣ Θράκης.

«Αλεξανδρούπολη, Σαν παραμύθι…σαν ιστορία»


Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στα πλαίσια μιας γενικότερης προσπάθειας του για ενδυνάμωση της μνήμης της τοπικής ιστορίας προέβη στην έκδοση του βιβλίου «Αλεξανδρούπολη. Σαν παραμύθι…σαν ιστορία» Την έκδοση κάλυψε μερικώς το Επιμελητήριο Έβρου ενισχύοντας για άλλη μια φορά το έργο του Μουσείου. Αλεξανδρούπολη. Σαν παραμύθι…σαν ιστορία. Είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες, στο οποίο καταγράφεται όλη η ιστορία της πόλης μέσα από τα ιστορικά γεγονότα, και τον λόγο του Γιάννη Ξανθούλη. Τα σκίτσα είναι της Μαρίνας Ψάλτη. Το βιβλίο διατίθεται στο Μουσείο και στα βιβλιοπωλεία της πόλης

Το μήνυμα του Γ. Ξανθούλη Στο μήνυμά του o Αλεξανδρουπολίτης συγγραφέας Γιάννης Ξανθούλης αναφέρει: «… Τούτη η πόλη διαρκώς ενηλικιώνεται, αποκτά κύρος καταργώντας τις αποστάσεις από τους εγκεφάλους των αποφάσεων, υιοθετεί καινούργια δυναμική και ονειρεύεται το μέλλον με τον εύρωστο θυμό της νεότητάς της. Γιατί είναι νέα. Γράφοντας τα κείμενα αυτού του βιβλίου-λευκώματος παρέβλεψα τον ενεστώτα χρόνο, σχηματίζοντας ένα χάρτη γεγονότων και –κυρίως– αισθημάτων, καθοριστικών για το σήμερα· ένα χάρτη ιστορικών στιγμών και –λιγότερο ή περισσότερο δικαιωμένων– συγκινήσεων που διαμόρφωσαν την Αλεξανδρούπολη. Με την τεχνική του παραμυθιού προχώρησα, αφού το ζητούμενο ήταν να αποσαφηνίσουμε απλά και επί της ουσίας τη διαδρομή της πόλης. Για να γίνουν κατανοητές οι σκιές αλλά και οι ψίθυροι που αποτελούν τη σεμνή προίκα αυτού του τόπου. Ανήκοντας σε παλιότερη γενιά, είχα προλάβει ν’ ακούσω την αυθεντική ντοπιολαλιά των παραμυθιών μας και να ξαφνιαστώ σαν εξ αίματος παραμυθάς. Μόνο που τα παραμύθια αυτά ήταν υφασμένα από αλήθειες που, δυστυχώς, ουδέποτε διδαχτήκαμε επίσημα. Ήταν οι αλήθειες των παππούδων των γονιών μας και των γειτονιών που έγιναν θρύλοι. Κάπου εκεί μέσα αναζητάμε και συνθέτουμε κι εμείς τη δική μας αλήθεια».

Όλα τα κάλλη της Σαμοθράκης σε ένα DVD


Όλες οι ομορφιές της Σαμοθράκης και όλοι οι λόγοι για να την επισκεφθεί κανείς «παρελαύνουν» μέσα από το dvd, με το οποίο το νησί συμμετέχει στο διεθνή διαγωνισμό “Landscape of the year”. Ο διαγωνισμός έχει ως έπαθλο 300.000 ευρώ, τα οποία κατατίθενται στην εκάστοτε Νομαρχία και διασφαλίζονται για τη διεθνή προβολή του τόπου που κάθε φορά καταλήγει στην πρώτη θέση. Την προσπάθεια έχει «αγκαλιάσει» και προωθεί με κάθε τρόπο ο Όμιλος των Φίλων Βουνού και Θάλασσας Σαμοθράκης.

Ζεις Αλεξανδρούπολη;

Γράφει η Μάρω Πολίτου

Ακόμη και αν δεν μένεις σ΄ αυτό το υπέροχο παραθαλάσσιο μέρος, έχεις κάθε λόγο να το επισκεφτείς ακόμη και τα Χριστούγεννα.
Η πόλη φαντάζει πανέμορφη με την γιορτινή φορεσιά της. Και έτσι, οι τοπικοί φορείς αποφάσισαν να μας εντάξουν για τα καλά στο πνεύμα των ημερών. Διάφορες εκδηλώσεις πραγματοποιούνται κάθε μέρα για μικρούς και μεγάλους. Την Δευτέρα (22 Δεκ), λοιπόν, μέσα στο χριστουγεννιάτικο πλαίσιο εντάσσεται μια εντελώς απροσδόκητη για τις μέρες παρουσίαση βιβλίου. Στις 18.30 , στο Egnatia Grecotel οι παλαίμαχοι ποδοσφαιριστές Αλεξανδρούπολης θα βρεθούν στην «κερκίδα» για να στηρίξουν την έκδοση «Αλεξανδρούπολη και ποδόσφαιρο 1870-2000». Και ,φυσικά, όσοι πιστοί της μπάλας ας παρευρεθούν στην εν λόγω εκδήλωση. Για όσους, τώρα , θα ήθελαν να ακούσουν τα κάλαντα από μελωδικές φωνές, την Τετάρτη(23 Δεκ) μπροστά στο Δημαρχείο μεταξύ 18:00- 19:00 θα μας τραγουδήσουν χορωδίες παιδιών και εφήβων. Μέσα στο ποικίλο πρόγραμμα, που φυσικά δεν γίνεται να αναφέρουμε εξ ολοκλήρου, την Πέμπτη στις 24 του μήνα περιλαμβάνεται και η εμφάνιση ενός Μότο- Άγιο-Βασίλη. Φιλαρμονική, τοπικοί σύλλογοι, Κουκλοθέατρο, Capoeira, Βυζαντινή μουσική, παραδοσιακό μαγκάλι, Dj-s , Αναβίωση του έθιμου της Καμήλας, διαγωνισμοί. Όλα αυτά, μαζί με άλλα θα συμβούν φέτος στην όμορφη πόλη της Αλεξανδρούπολης. Και , ίσως, δούμε να πέφτει και χιόνι... Καλές γιορτές..

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!!!


Xριστούγεννα,
Χριστούγεννα πρώτη χαρά του κόσμου
και ψες Χριστός γεννήθηκε και κόσμος δεν το νιώσε,
και κόσμος ήταν κόμπιλα και βασιλές ατόσα.
Και ψες εγύριζε ο Χριστός με δώδεκα κλωνάρια,
και κει που πάει κι'ακούμπησε χρυσό δεντρί αξιώθη,
και το δεντρί ήταν Χριστός και τα κλωνάρια άγγελοι
κι αυτά τα πυκνοκλώναρα οι δώδεκα Απόστολοι.
Κι απάνω στη φωλίτσα του περδίκια φωλιασμένα,
και κάτω στη ριζίτσα του πηγάδια και λειβάδια,
και κατεβαίνει η πέρδικα και παίρνει κι ανεβάζει,
παίρνει νερό στα νύχια της και δρόσο στα φτερά της,
δροσίζει, το Χριστό γεννά, παιχνίζει τον αφέντη.
Και μεις τον αυγενίζουμε, πολλή χαρά στον κόσμον..

ΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΤΟΥ EVROSPOWER.GR ΣΑΣ ΕΥΧΟNTAI:
ΚΑΛΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ, ΧΑΡΑ & ΕΥΤΥΧΙΑ!!!
ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΤΙΓΜΕΣ Κ ΝΑ ΠΕΡΑΣΕΤΕ ΟΣΟ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ!!!!

ΚΑΛΑΝΤΑ ΣΤΑ ΧΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ

Την παραμονή των Χριστουγέννων, τα ξημερώματα, (3 με 4 η ώρα) τα αγόρια στα χωριά( 14-15 χρονών ) γύριζαν στα σπίτια με τα ραβδιά (για να διώχνουν τα σκυλιά) και φώναζαν:

«Καλημέρα και τα Φώτα, δώσ’ μας του Ξτού(Χριστού) τη μοίρα»

Τους δίναν κάστανα , ξυλοκέρατα, τζίτζιφα κ.ά. Αν δεν ξυπνούσαν οι νοικοκύρηδες τους καταριόταν και τους λέγαν. «Να ‘χετε του Ξτού την κατάρα και της καμήλας την ποδάρα»

Μόλις ξημέρωνε, τα μικρότερα παιδιά λέγαν τα κάλαντα με ταραμπούκες.
Τα κάλαντα άρχιζαν:

Χριστούγεννα, Χριστούγεννα,
τώρα Χριστός γεννιέται,
και πάλι θε να κατεβεί,
κάτω στον Άγιο Τάφο.
Να κρίνει δίκαια και δικιωμένα ,
να κρίνει τους αμαρτωλούς
και μας τα κολασμένα.
Σ’ αυτό το σπίτι που ‘ρθαμε,
πέτρα να μη ραγίσει,
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού
χίλια χρόνια να ζήσει.

Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2009

ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΣΤΟ ΒΟΡΕΙΟ ΕΒΡΟ


Στα χωριά του Βόρειου Έβρου παραμονές των Χριστουγέννων είχανε το σφάξιμο των γουρουνιών, που ήταν το κυριότετο συστατικό στα γεύματα του Δωδεκαημέρου. Στη διχάλα γινόταν η υπόλοιπη επεξεργασία του χοιρινού. Πολλές φορές τα στάυρωναν στην πλάτη με ένα μαχαίρι για το "καλό"

Τα παιδία αντί για κάλαντα γύριζαν στα σπίτια των χωριών και έλεγαν μόνο "κόλιαντα" ή "κόλιντα μπάμπου"και οι νοικοκυρές μοίραζαν καρύδια,σύκα, δαμάσκηνα ξερά και πότε-πότε τα κερνουσάν δίπλες. Το χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έδιναν το φιλοδώρημα στα χέρια των παιδιών αλλά τα πετούσαν στις αυλές όπου και τα παιδιά έτρεχαν να μαζέψουν.

Μια συνήθεια των γυναικών ήταν να μετράν πόσα "παιδιά" και πόσα κόριτσια πήγαν για τα κάλαντα, για να δουν πόσα κοκόρια και κότες θα έχουν το επόμενο έτος.

Το βράδυ της παραμονής,σε οικογενειακή σύναξη, έστρωναν κάτω μια μεσάλα με 9 διαφορετικά νηστίσιμα φαγητά όπως φασόλια, βαρβάρα, σαραγλί, πεπόνι, καρπούζι, ψωμί, σουσάμι, χαλβά σιμιγδαλένιο, κρεμμύδι ή ότι κατάφερνε να μαζώξει κάθε νοικοκυριό.

Ο νοικοκύρης του σπιτιού θυμιάτιζε παντού μεσα στην οικία για να έχει το σπιτι ευλογία. Μετά θυμιάτιζε και τα άλλα υπάρχοντα του όπως το στάβλο, το κοτέτσι, την αυλή.

Μετά το θυμιάτισμα τρώγαν όλοι και ανάμεναν με προσμονή μεγάλη το χτύπημα της πρώτης χριστουγεννιάτικης καμπάνας.

Οι κυράδες μαγείρευαν για τις τρεις επόμενες γιορτινές μερες γιουβέτσια, μπάμπω και καμιά φορά κοτόσουπα.


Έτσι γιόρταζαν και γιορτάζουν την παραμονή σε διάφορα χωρία στο βόρειο Έβρο μας

ΜΠΑΜΠΩ ΣΟΥΦΛΙΩΤΙΚΗ

Συστατικά

  • Εντόσθια-Μαντίλα
  • 1 kg κρέας μοσχάρι
  • 1kg κρέας χοιρινό
  • συκώτι (300 gr)
  • 2 πράσα ψιλοκομμένα
  • λίγο παστό
  • ρύζι (2 φούχτες)
  • μαύρο πιπέρι, ρίγανη, κύμινο, μπαχάρι, αλάτι, κόκκινο πιπέρι
  • 1 μικρό ποτηρι νερό στο μείγμα για να διευκολύνει το γέμισμα.
  • 1 χωνί

  1. Κόβουμε σε μικρά κομματάκια το κρέας, ικανά να χωρούν στο χωνί που θα χρησιμοποιήσουμε κατά το γέμισμα.
  2. Κόβουμε τα πράσα σε πολύ ψιλά κομματάκια.
  3. Ρίχνουμε το ρύζι στο μείγμα, τα μπαχαρικά μας, το νεράκι και αφού τα ανακατέψουμε λίγο, με ένα κουτάλι γεμίζουμε τη μαντίλα (δεν ξεχνάμε να το δέσουμε στην κάτω άκρη)
  4. Αφού τελειώσουμε βγάζουμε το χωνί από τη μαντίλα και δένουμε σφιχτά.
  5. Ψήνουμε τη μπάμπω ή τη βράζουμε στην κατσαρόλα σε σιγανή φωτιά(τούτη τη νύχτα,, όλη τη νύχτα) τρυπώντας την σε κάποια σημεία ώστε να μην για να μην σκασει.
  6. Η μπάμπω τρώγεται ανήμερα τα Χριστούγεννα, μετά την επιστροφή από την Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων.
  7. Συνοδεύεται με μπρούσκο σουφλιωτιο κρασί.
Καλή μας όρεξη !


Αρχική πηγή: http://www.sintagespareas.gr/sintages/soufliotiki-mpampo.html
επεξεργασία από: Εβρος Power

ΨΗΦΙΖΩ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ


στο πρόγραμμα I LOVE GR του ΣΚΑΙ, ψηφίζουμε όλοι Αλεξανδρούπολη.

Δείχνουμε την Δύναμη μας, δίνουμε πέντε ψήφους στην Αλεξανδρούπολη και περνάμε στον επόμενο γύρο.

ΨΗΦΙΖΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΤΩΡΑ....ΚΛΙΚ ΕΔΩ


Ο ΕΒΡΟΣ POWER ΠΑΡΩΝ ΣΕ ΚΑΘΕ ΚΑΛΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΜΑΣ.

Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2009

ΘΥΜΗΣΕΣ ΑΠΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΤΥΧΕΡΟ


Στο Τυχερό, το Φυλακτό και άλλα χωριά παραμονές χριστουγέννων οι νοικοκυρές σηκώνονταν πολύ πρωί και ζύμωναν διάφορες κουλούρες και τσουρέκια. Το πρωί τα παιδιά του δημοτικού σχολείου με ραβδιά στα χέρια γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα κάλαντα:


Κόλιντα μπάμπου

Δώσ’ μου μια κουλουρίτσα

Ας είναι σταρίσια

Ας είναι καλαμποκίσια

Ας είναι και δραχμίτσες.

Αφού έπαιρναν την αμοιβή για τα κάλαντα, την περνούσαν στα ραβδιά. Τα παιδιά μεγαλύτερη ηλικίας, οι έφηβοι, μάζευαν χοιρινό κρέας λέγοντας κάλαντα.


ΜΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΟΣ

«ΜΠΟΥΜΠΟΥΣΙΑΡΟΣ» ΡΗΓΙΟΥ

Τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων γινόταν το έθιμο των Μπαμπουσιαραίων στο Ρήγιο της επαρχίας Διδυμοτείχου αλλά και σε άλλα χωριά της ίδιας επαρχίας καθώς και της Ορεστιάδας, όπως: στο Πύθιο,στους Πετράδες,στο Σοφικό,στο Χειμώνιο.

Δυο παλικάρια μεταμφιέζονταν το ένα σε μπαμπούσιαρο και το άλλο σε γυναίκα του μπαμπούσιαρου.

Το πρώτο, δηλαδή ο μπαμπούσιαρος,φορούσε μια νεροκολοκύθα στο πρόσωπο με τρύπες στα μάτια και στο στόμα, παλιά μουχαέρια, προβιές προβάτων και κρεμούσε στη μέση και στο λαιμό κουδούνια.Στα χέρια του κρατούσε μια μακριά ζουπανίκα.

Ζουρνατζήδες ή γκαιντατζήδες συνόδευαν το ζευγάρι καθώς και ένας νταουλτζής. Η άγρια και χαρακτηριστική μουσική των οργανοπαιχτών ξεσήκωνε το χωριό αλλά και θύμιζε σ’όλους τον ερχομό των Μπαμπουσιαραίων, οι οποίοι γύριζαν τα σπίτια του χωριού, τρομοκρατώντας τα μικρά παιδιά αλλά και τις γυναίκες.

Στους Πετράδες Διδυμοτείχου τα μπαμπουσάρια είχαν επάνω τους μεγάλα ξύλινα σπαθιά και μ’αυτά ‘τρυπούσαν’ τους φοβιτσάρηδες.

Τους Μπαμπουσιαραίους συνόδευε όμιλος άλλων παλικαριών με χιιμπέδες, μέσα στους οποίους έβαζαν ό,τι τους έδιναν οι νοικοκυραίοι, συνήθως κρέας, ψωμί, καρύδια…Οποσδήποτε τους κερνούσαν και κρασί.

Ο Μπαμπούσιαρος, που ήταν μεταμφιεσμένος σε γυναίκα, φιλούσε το χέρι του νοικοκύρη και συνέχιζαν τον τρελλό τους χορό, για να ηχούν τα κουδούνια σ’όλο το χωριό.

Βέβαια το χοροπήδημα των Μπαμπουσιαραίων, τα χτυπήματα αυτά της γης με τα πόδια τους, έχουν καρποφορική σημασία. Στοχεύουν στη βλάστηση και στην καρποφορία της γης.

Τα πολύ παλιά χρόνια ήταν υποτιμητικό για κάποιο παλικάρι του χωριόυ να μεταμφιεστεί σε μπαμπούσιαρο. Τα κορίτσια του χωριού τον θεωρούσαν πολύ άσχημο και έτσι καμιά κοπέλα δε θα δεχόταν να τον πάρει για άντρα της. Γι’αυτό προτιμούσαν να ντυθούν νύφη, δηλαδή γυναίκα του μπαμπούσιαρου παρά μπαμπούσιαρος με τη νεροκολοκύθα στο πρόσωπο.

Τούτο βέβαια έχει και την εξήγησή του.Η παράδοση του Ρηγίου λέει ότι κάποτε, ένα παληκάρι του χωριού μεταμφιέστηκε σε μπαμπούσιαρο και όπως ήταν φυσικό, δεν μπορούσε κανείς να το αναγνωρίσει.Η μητέρα του Γιάννη, του παληκαριού, το έμαθε, άγνωστο πως,ότι ο γιος της ντύθηκε μπαμπούσιαρος και άρχισε τα μοιρολόγια.

Γιατί παληκάρι μου, ντύθηκες μπαμπούσιαρο;

Εσύ λεβέντη μου είσαι τόσο όμορφος,

Εσένα σου έπρεπε να γίνεις νύφη.

Τώρα ποια κοπέλα θα σε πάρει;

Εσένα σε ετοιμάζαμε για παντρειά.

Ο πατέρας σου κατέβηκε στην πόλη να σου πάρει γιλέκο και παπούτσια για να σε κάνει γαμπρό’.

Ο Γιάννης γέλασε. Ντύθηκε, ξυρίστηκε, πήγε στο γειτονικό χωριό και έφερε της μητέρας του όχι μία αλλά δύο κοπέλες.

Και από τότε άλλαξε και η παράδοση.

Αυτά γίνονταν τα πολύ παλιά χρόνια. Σήμερα γίνεται εκλογή ανάμεσα στα παληκάρια του χωριού και είναι μεγάλη τιμή σ’αυτόν που θα γίνει μπαμπούσιαρος.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2009

ΤΣΙΤΣΙ ΣΤΟ ΤΥΧΕΡΟ

Τσιτσί (Τυχερό Έβρου)

Τα "τσιτσί" συνδέονται με τον ερχομό των καλικάντζαρων στον επάνω κόσμο και παρομοιάζονται με πολύ μεγάλες γάτες, οι οποίες εμφανίζονται το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων και προκαλούν ζημιές σε όσα σπίτια δεν προσφέρουν λεφτά, όταν χτυπούν στους τοίχους τους. Ανήμερα τα Χριστούγεννα χτυπούν οι καμπάνες σημαίνοντας το τέλος της κυριαρχίας αυτών των πλασμάτων, ενώ τα παιδιά του χωριού περιφέρονται με το τσατάλ, βέργα με διχάλα στο ένα άκρο της, και ένα ταψί στο οποίο συγκεντρώνουν τα κεράσματα και τραγουδούν "Τσιτσί κολουντρί χάπε ντέρε σε ιγκούδιν" (δηλαδή: Τσιτσί κολουντρί ανοίξτε την πόρτα, γιατί ξημέρωσε). Στο παρελθόν, εκείνοι που δεν άνοιγαν την πόρτα τους τιμωρούνταν παραδειγματικά με τη μεταφορά κάποιου αντικειμένου από την αυλή τους στο δρόμο ή στην πλατεία του χωριού. Σήμερα η σκανταλιά έχει μεγαλύτερη σημασία από αυτό καθαυτό το κέρασμα.

www.in.gr

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ

Οι γυναίκες των Σαρακατσάνων στη Θράκη εξακολουθούν να ζυμώνουν και να φτιάχνουν τη “Χριστόκλουρα”, η οποία είναι κεντημένη. Τα κεντήματα στη “Χριστόκλουρα” αναπαριστούν πρόβατα, άλογα, τη στάνη, τη στρούγκα και άλλα στοιχεία του παλαιού καθημερινού τους βίου. Τη “Χριστόκλουρα” την τρώνε όλοι μαζί με μέλι, περιμένοντας τη γέννηση του Χριστού. Στο τραπέζι των Θρακιωτών ακόμη και σήμερα, το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, βρίσκονται εννέα διαφορετικά τρόφιμα, που το καθένα συμβολίζει στιγμές της καθημερινότητας. Το έθιμο των Μπαμουσιαραίων στο Ρήγιο της επαρχίας Διδυμοτείχου αναβιώνει τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων. Δύο παλικάρια μεταμφιέζονται το ένα σε μπαμπουσιάρο και το άλλο σε γυναίκα του μπαμπούσιαρου. Το πρώτο φορά μια νεροκολοκύθα στο πρόσωπο με τρύπες στα μάτια και στο στόμα, προβιές προβάτων και κρεμά στη μέση κουδούνια και στη ζώνη του ένα μεγάλο μαχαίρι. Ζουρνατζήτδες ή γκαϊντατζήδες συνοδεύουν το ζευγάρι καθώς και ένα νταουλτζή. Η άγρια και χαρακτηριστική μουσική των οργανοπαιχτών ξεσηκώνει όλο το χωριό.

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2009

ΧΟΙΡΙΝΟ ΚΡΕΑΣ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ-ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ


Το χοιρινό κρέας στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι

Τα διάφορα εδέσματα φτιαγμένα από χοιρινό κρέας αποτελούν σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, παράδοση τα Χριστούγεννα. Μάλιστα, κατά το παρελθόν, όταν ολόκληρη η οικογένεια τηρούσε με ευλάβεια την νηστεία των ημερών που προηγούνταν της μεγάλης γιορτής, η εμφάνιση χοιρινού κρέατος μαγειρεμένου με διάφορους τρόπους, και κυρίως σε πηχτή και λουκάνικο, αποτελούσε εξαιρετικό γεγονός. Έτσι κι αλλιώς, η γαλοπούλα είναι ξενόφερτο έδεσμα που ακόμα και σήμερα δεν συγκεντρώνει την προτίμηση των Κρητικών, σε αντίθεση με το χοιρινό που υπάρχει απαραίτητα σε κάθε τραπέζι.

Σήμερα, η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών προμηθεύεται το γευστικότατο χοιρινό κρέας από τα κρεοπωλεία ή τα σούπερ-μάρκετ, ενώ αν κοιτάξει κανείς δύο δεκαετίες πίσω θα δει πως οι περισσότερες οικογένειες στα χωριά αγόραζαν μικρά γουρουνάκια τα οποία "παρατάϊζαν" λίγους μήνες πριν τα Χριστούγεννα για να τα σφάξουν και να φτιάξουν λουκάνικα, πηχτή, χοιρομέρι, ψητό και πολλά άλλα εδέσματα.


Λουκάνικα, χοιρομέρι και πηχτή

Μάλιστα, στα χωριά της Κρήτης η σφαγή των γουρουνιών συνήθως γινόταν την ίδια ημέρα απ’ όλους, γεγονός που αποτελούσε πανηγύρι για τα μικρά παιδιά, όσα βέβαια είχαν τη δύναμη ν’ αντέξουν το σκληρό θέαμα.

Το έθιμο διατηρείται ακόμη και σήμερα στην κοινότητα των Αγίων Δέκα, όπου στις 23 του μηνός, ημέρα της εορτής των Αγίων Δέκα μαρτύρων, γίνεται ομαδικά η σφαγή των γουρουνιών, γεγονός που εντάσσεται στον γενικότερο εορτασμό για τους προστάτες-πολιούχους της περιοχής. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως η σφαγή των γουρουνιών κατά τον τρόπο αυτό, αποτελούσε κατάλοιπο ειδωλολατρικών πρακτικών .

Ο λαογράφος Κώστας Καραπατάκης στο βιβλίο του "Το δωδεκαήμερο, παλιά χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα" αναφέρει πως οι Ρωμαίοι θυσίαζαν χοίρους στους θεούς Δήμητρα και Κρόνο για να τους ευνοήσουν στην καλλιέργεια της γης. Αυτό συνέβαινε από τις 17 έως τις 25 Δεκεμβρίου, δηλαδή την περίοδο κατά την οποία συνηθιζόταν και η σφαγή των ζώων ακόμη και στις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Ο χοίρος έδινε στις οικογένειες κρέας για πολλούς μήνες. Άλλωστε το λουκάνικο και το χοιρομέρι διατηρούνται αρκετό χρόνο χωρίς να φυλαχθούν σε ψυγείο, ενώ τα υπόλοιπα μέρη από το ζώο είτε παστώνονταν με πολύ αλάτι, είτε γίνονταν πηχτή σε πήλινα δοχεία που επίσης διατηρούνταν για αρκετές εβδομάδες σε δροσερό μέρος.

Σήμερα, η χρήση των ηλεκτρικών ψυγείων έχει απλουστεύσει τα πράγματα σε σχέση με την διατήρηση του κρέατος, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις προμήθειες που κάνει κάθε νοικοκυριό, αφού σε κάθε περίπτωση προτιμάται το φρέσκο από το κατεψυγμένο κρέας.

Οι παλιές νοικοκυρές δεν πετούσαν ούτε κόκαλο από το γουρούνι, αφού για όλα τα κομμάτια υπήρχε κι άλλη συνταγή και χρήση.

Έτσι, το κεφάλι και τα πόδια γίνονταν πηχτή, το συκώτι το τηγάνιζαν, τα πλαϊνά μέρη του χοιρινού μαζί με το δέρμα αποτελούσαν το χοιρομέρι. Το μεγαλύτερο τμήμα του ζώου, καθαρό κρέας αλλά και λίπος, προοριζόταν για τα λουκάνικα, τα οποία "κάπνιζαν" μαζί με το χοιρομέρι στο τζάκι με κλαδιά κυπαρισσιού για να πάρουν ωραίο άρωμα και να τραβήξουν τα υγρά τους.

Τα μεγαλύτερα κόκαλα απογυμνώνονταν από το πολύ κρέας και χρησιμοποιούνταν ως πρώτη ύλη για ζωμό, ενώ τα έντερα φυσικά χρησιμοποιούνταν για τα λουκάνικα.

Γιατροσόφια και μαντεία

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, χρησιμοποιούσαν το χοιρινό κρέας και για διάφορα γιατροσόφια ενώ κομμάτια του αποτελούσαν μέσο μαντείας.
Συγκεκριμένα, ο σφάχτης ή κάποιος ηλικιωμένος σε ρόλο χρησμοδότη μελετούσε τα σπλάγχνα του ζώου για να προφητεύσει το μέλλον, την τύχη του σπιτιού, τις σοδειές, τον καιρό. Για παράδειγμα, αν η σπλήνα ήταν διπλωμένη, κάποιος από το σπίτι θα παντρευόταν και θα γινόταν "διπλός". Αν η σπλήνα ήταν φαρδιά στο πίσω μέρος, ο χειμώνας θα ήταν όψιμος, ενώ αν ήταν στο μπροστινό θα ήταν πρώιμος.

Στα χωριά της δυτικής Μακεδονίας, αφού ολοκληρωνόταν η σφαγή, το κρέας του γουρουνιού δεν θα έμπαινε στο σπίτι εάν πρώτα δεν το "διάβαζε" παπάς. Στον θεσσαλικό κάμπο έκοβαν το αριστερό πόδι του ζώου και το έβαζαν στο στόμα του "για να φάει τα πόδια του και όχι τον νοικοκύρη του σπιτιού".

Σε χωριά της Λήμνου αλλά και των Τρικάλων, αν το γουρούνι ήταν μαύρο έπαιρναν με το δάχτυλο λίγο από το αίμα του ζώου κι έκαναν ένα σταυρό στο μέτωπο για να μην έχουν πονοκεφάλους .

Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης, έβαζαν ένα άσπρο αυγό στο αίμα του γουρουνιού και στη συνέχεια το τοποθετούσαν στο εικονοστάσι για να μην τους "πιάνει το μάτι".

Στα ορεινά χωριά της Αργιθέας, έβαζαν ένα μαχαίρι στο στόμα του ζώου για να μην το μολύνουν οι καλικάντζαροι, ενώ για τον ίδιο λόγο, σε άλλες περιοχές κάρφωναν στο κρέας ένα πιρούνι.

Επιπλέον, η σφαγή του γουρουνιού συνδεόταν και με κάποια γιατροσόφια .

Έτσι, σε πολλές περιοχές κρατούσαν ένα κομμάτι παστό από την κοιλιά του ζώου και το χρησιμοποιούσαν για την παρασκευή αλοιφών για τις πληγές.

Τη χολή τη χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο για τους πόνους των αυτιών.
Σε νησιωτικές περιοχές, έδιναν τη μύτη του γουρουνιού να τη φάει ο οξύθυμος του σπιτιού για να "μαλακώσει".

Στα χωριά της Θεσσαλίας, την έδιναν στα παιδιά, προκειμένου να σταματήσουν να φοράνε πάνες και να μάθουν να χρησιμοποιούν την τουαλέτα.



ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΝΙΚΟΛΕΤΑ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΝΙΚΟ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ.

ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ Ο ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ, Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ.

ΤΟ ΕVROSPOWER.GR ΕΥΧΕΤΑΙ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΚΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΗ

Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009

ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ


Το Χριστόψωμο

Από τις προετοιμασίες της παραμονής των Χριστουγέννων, πιο χαρακτηριστική είναι εκείνη που αναφέρεται στο ζύμωμα του χριστόψωμου. Το ζύμωμα του χριστόψωμου θεωρείται έργο θείο και είναι έθιμο καθαρά χριστιανικό. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν τη ζύμη με ιδιαίτερη ευλάβεια και υπομονή την παραμονή των Χριστουγέννων, με ειδική μαγιά, που περιέχει και αποξηραμένο βασιλικό.

Κατά τόπους το φτιάχνουν σε διάφορες μορφές και έχει πολλές ονομασίες όπως: "το ψωμί του Χριστού", "Σταυροί", "βλάχες " κ.ά."

Τα χριστόψωμα αποτελούν το βασικό ψωμί των Χριστουγέννων και το ευλογημένο, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του.

Απαραίτητος είναι επάνω στο χριστόψωμο χαραγμένος ο σταυρός. Γύρω - γύρω φτιάχνουν διάφορα, διακοσμητικά, σκαλιστά στο ζυμάρι ή πρόσθετα στολίδια. Αυτά τονίζουν το σκοπό του χριστόψωμου και εκφράζουν τις διάφορες πεποιθήσεις των πιστών.


Ενότητα, αφθονία και γονιμότητα

Την ημέρα του Χριστού, ο νοικοκύρης παίρνει το χριστόψωμο, το σταυρώνει, το κόβει και το μοιράζει σ’ όλη την οικογένειά του και σε όσους παρευρίσκονται στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Μερικοί, εδώ βλέπουν ένα συμβολισμό της Θείας Κοινωνίας, όπως ο Χριστός έδωσε τον άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένειά του.

Και άλλες παραδόσεις συνδέονται με το χριστόψωμο. Αναφέρονται στην ενότητα της Εκκλησίας και των λαών, με συμβολικό πρότυπο την ένωση των κόκκων του σίτου σ΄ ένα ψωμί, πως κάποτε οι λαοί θα ενωθούν μ’ έναν ποιμένα, το Χριστό.


"Ο Χριστός γεννιέται, το φως ανεβαίνει, το προζύμι για να γένει".

Πλάθουν το ζυμάρι και παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες απ’ τη ζύμη. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι. Στην υπόλοιπη επιφάνεια σχεδιάζουν σχήματα με το μαχαίρι ή το πηρούνι, όπως λουλούδια, φύλλα, καρπούς, πουλάκια.

Σε πολλά μέρη, τα χριστόψωμα τα έφτιαχναν κεντημένα με ωραία σχήματα που γίνονταν πάνω στο ζυμάρι με διάφορα ποτήρια, κούπες ή βελανίδια που συμβόλιζαν την αφθονία που ήθελαν να έχουν στην παραγωγή των ζώων και της σοδειάς του σπιτιού τους. Μερικοί συνήθιζαν στη μέση του χριστόψωμου να βάζουν ένα άβαφο αυγό που συμβόλιζε τη γονιμότητα.

ΒΑΡΒΑΡΑ


Οι παροιμίες λένε: «Βαρβάρα βαρβαρώνει (το κρύο), αη Σάββας σαβανώνει, αϊ Νικόλας παραχώνει», «Αγία Βαρβάρα γέννησε (το χιόνι), άη Σάββας το δέχτει κι άη Νικόλας έτρεξε να πάει να το δαφτίσει (το βάφτισε χιόνι)». Κάθε φορά της αγίας Βαρβάρας, συνήθιζαν να τρώνε και το αντίστοιχο γλυκό . Είναι ένα έθιμο παλιό και πρόκειται για ένα γλυκό σε μορφή σούπας που περιέχει διάφορα σπυριά, που συμβολίζουν τα σπυράκια που βγάζουν τα μικρά παιδιά όταν κολλάνε τις παιδικές αρρώστιες. Λένε πως με τη Βαρβάρα τα παιδιά θα περάσουν τις αρρώστιες αυτές ελαφρά.

Τα βασικά υλικά λοιπόν είναι σιτάρι, αμύγδαλα, καρύδια, ρόδια, σταφίδες, σουσάμι, ενώ άλλοι βάζουν και ψιλοκομμένα μήλα και ταχίνι, ειδικά στη Θράκη, για να κάνουν τα υλικά 9 που είναι αριθμός συμβολικός. Τη Βαρβάρα παλαιότερα την εφτιάχναν και τη μοιράζαν στα διάφορα σπίτια, ενω στις μέρες μας η κάθε νοικοκυρά φτιάχνει για τα μέλη της οικογενείας της.

ΥΛΙΚΑ
• ½ κιλό σιτάρι
• 2 χούφτες σταφίδες μαύρες
• 1 χούφτα καρύδια χοντροκομμένα
• Λίγα σπόρια ρόδι
• Δυο κουταλιές του γλυκού σουσάμι
• Μια χούφτα αμύγδαλα βρασμένα και ξεφλουδισμένα
• Ένα μήλο σε πολύ μικρά κομματάκια (με το φλούδι ή χωρίς)
• 1 κούπα Νεσεστέ
8 ποτήρια νερό
• Ζάχαρη
• Κανέλα


Πλένουμε πολύ καλά το σιτάρι 2-3 χέρια. Το βάζουμε σε κατσαρόλα με πολύ νερό, και το βράζουμε σε πολύ χαμηλή φωτιά 4 ώρες περίπου, δηλαδή μέχρι να ανοίξουν εντελώς τα σπυριά του σιταριού και να μαλακώσει. Το κατεβάζουμε από τη φωτιά και το αφήνουμε να χλιάνει πολύ.
Κατόπιν προσθέτουμε το νισεστέ. Όταν θέλουμε να φάμε, βάζουμε σε ένα μπωλάκι βαρβάρα, προσθέτουμε λίγες βρασμένες σταφίδες, καρύδι τριμμένο, λίγη κανέλα και ζάχαρη ή μέλι κατά προτίμηση, μέχρι να γλυκάνει.
Η βαρβάρα διατηρείται στο ψυγείο. Κάθε φορά που θέλουμε να φάμε, βγάζουμε μια ποσότητα, την οποία ζεσταίνουμε με λίγο καυτό νερό. Είναι πολύ ωραία να τρώγεται ζεστή.

ΕΚΠΟΜΠΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΒΡΟ

Κάθε Παρασκευή 1 με 2 το μεσημέρι, από το Δημοτικό Ραδιόφωνο Ξάνθης στους 89,9 (www.radio899.gr) ο Σύλλογος Εβριτών παρουσιάζει την ιστορία της Θράκης, τα ήθη, τα έθιμα και τις δραστηριότητες του Συλλόγου παρέα με τις μουσικές του τόπου μας.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

ΚΑΛΑΝΤΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Τα κάλαντα

-Να τα πούμε;
-Να τα πείτε, να τα πείτε!

Αυτή είναι η χαρακτηριστική και στερεότυπη ερώτηση των παιδιών που χτυπάνε αυτές τις μέρες τα κουδούνια και τις πόρτες μας για να πούνε τα κάλαντα. Οι παρέες παιδιών ξεχύνονται στους δρόμους με τρίγωνα και καμιά φορά διάφορα όργανα όπως κιθάρες, ακορντεόν και μελόντικες για να μαζέψουν τα φιλοδωρήματα, που με ευχαρίστηση προσφέρει ο κόσμος. Ποιος από εμάς δεν έχει άλλωστε τραγουδήσει τα κάλαντα όταν ήταν παιδί; Τα κάλαντα είναι από τις λίγες παραδόσεις που συνεχίζονται μέχρι και σήμερα στον ίδιο βαθμό από τα παιδιά-με το αζημίωτο βέβαια!


Από την calenda στα κάλαντα

Η λέξη κάλαντα προέρχεται από τη λατινική "calenda", που σημαίνει αρχή του μήνα, νουμηνία και τραγουδιόνταν στην αρχή του μήνα, ενώ διαμορφώθηκε από το ελληνικό ρήμα "καλώ".

Το έθιμο αυτό προϋπήρχε στην Ελλάδα, πριν από την Ρώμη.
Τα παιδιά κρατούσαν ένα κλαδί ελιάς ή δάφνης, στολισμένο με καρπούς και άσπρο μαλλί (τη λεγόμενη ειρεσιώνη, από το έριο = μαλλί).

Μετά, το έθιμο αυτό το πήρε και η Ρώμη.

Στο Βυζάντιο κρατούσαν ραβδιά ή φανάρια ή ομοιώματα πλοιαρίων ή και κτηρίων, στολισμένα και τραγουδούσαν συνοδεύοντας το τραγούδι με κρούση τριγώνου ή τύμπανου. Περίφημος δε είναι ο σχετικός πίνακας του Νικηφόρου Λύτρα "Ο τυμπανιστής".

Σήμερα η βάση του εθίμου, στους Πόντιους, διασώζεται άθικτη. Ακούμε κάλαντα πολλά και ποικίλα, με πολλές παραλλαγές και αποχρώσεις, στις διάφορες περιοχές της Ελλάδας.


Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας

Τα κάλαντα έχουν τη βάση τους σε παλιά λαϊκά τραγούδια. Πρόκειται για τραγούδια με ευχές για τον νοικοκύρη και τα άλλα μέλη της οικογένειας. Πρόκειται για μια πράξη τελετουργική, η οποία σύμφωνα με τη λαϊκή αντίληψη, έχει ως αποτέλεσμα την ευημερία.

Στα παλιά χρόνια τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, κρατώντας φαναράκια αναμμένα, άλλα φλογέρα ή φυσαρμόνικα και άλλα πάλι μαζί τραγουδούσαν, σαν σε χορωδία.

Τα παιδιά που κατοικούσαν στα νησιά και τις παραθαλάσσιες περιοχές της Ελλάδας κατασκεύαζαν από χαρτόνι ή τσίγκο καραβάκια στολισμένα με χρωματιστά χαρτιά και φωτάκια.

Στις ορεινές ή ηπειρωτικές περιοχές, τα παιδιά κρατούσαν για φανάρι μια φωτισμένη εκκλησία, που την ονόμαζαν "Αγία Σοφία".

Τη στόλιζαν με καμπανάκια και χρωματιστά χαρτιά. Στο εσωτερικό της, που ήταν κενό, έβαζαν ένα κερί ή ένα φαναράκι για να τους φέγγει το δρόμο. Στα χέρια τους κρατούσαν ένα κοφινάκι όπου τοποθετούσαν τα φιλοδωρήματα, δηλαδή αυγά, σύκα, κομμάτια ζάχαρης και χρήματα, ενώ την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων είχαν μαζί τους και μια μικρή σούβλα μήκους ενός μέτρου, όπου περνούσαν τεμάχια χοιρινού κρέατος.

Στην Ελασσόνα, τα παιδιά περίμεναν με μεγάλη αγωνία τις γιορτές των Χριστουγέννων για να παίξουν τα κάλαντα. Από τις 15 του "Αντριά", όπως έλεγαν το Δεκέμβριο, έως την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, τα παιδιά γυρνούσαν τη νύχτα όλο το χωριό χτυπώντας δυνατά τα κυπροκούδουνά τους.


Κάλαντα για κάθε περίσταση

Την παραμονή των Χριστουγέννων, συντροφιές από μικρά παιδιά γυρνούσαν από τα μεσάνυχτα μέχρι το πρωί, τραγουδώντας τα κάλαντα.

Τα πολύ μικρά παιδιά, όσα δηλαδή δεν είχαν μάθει πολλά κάλαντα, έλεγαν συνήθως μόνο το παρακάτω τραγουδάκι:

"Κόλιντρα κι μέλιντρα Χριστός γιννιέτι σήμιρα. Γιννιέτι κι βαφτίζιται στον ουρανό παγαίνει στου γάλα κι στου μέλι".

Τα πιο μεγάλα παιδιά, αυτά δηλαδή που ήξεραν περισσότερα κάλαντα, είχαν για κάθε περίπτωση και το κατάλληλο τραγούδι. Μελετούσαν την οικογενειακή κατάσταση του κάθε χωριανού, το επάγγελμά του και έλεγαν το σχετικό τραγούδι

Οι νοικοκυρές, μόλις άκουγαν το τραγούδι στην πόρτα τους, άνοιγαν και δέχονταν πρόσχαρα τα παιδιά και τα κερνούσαν, καρύδια, σύκα και άλλα φαγώσιμα και γλυκά.

Στα σπίτια των κτηνοτρόφων η νοικοκυρά, αφού κέρναγε με ό,τι είχε τα παιδιά, έριχνε στο πάτωμα στραγάλια και τα μικρά παιδιά έσκυβαν να τα μαζέψουν βελάζοντας, όπως τα αρνιά. Με αυτό το έθιμο οι νοικοκυρές πίστευαν ότι θα μεγαλώσουν τα κοπάδια τους και θα έχουν ευτυχία.

Παλαιότερα, τα παιδιά έπαιρναν ξύλα και χτυπούσαν τις πόρτες για να τους ακούσουν οι νοικοκυραίοι και να τους ανοίξουν για να πουν τα κάλαντα. Τα παιδιά που νοιάζονταν για αγάπη και παντρειά, έλεγαν στους δρόμους το παρακάτω τραγούδι, για να το ακούσουν τα κορίτσια:

"Ζύμωσε βλάχα, ζύμωσε, τις ’φτάζυμες κουλούρες την πιο αφράτη και τρανή εμένα να τη δώσεις για να τρανέψω γρήγορα γαμπρό για να με κάνεις".




Ads Inside Post

Comments system

Disqus Shortname

Flickr User ID