ΑΗ ΣΑΡΑΝΤΣ ΣΤΑ ΡΙΖΙΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ

Στις 9 Μαρτίου γιορτάζεται η γιορτή των Σαράντα Μαρτύρων, ο λεγόμενος «Αη-Σαράντς». Εκείνη τη μέρα επικρατεί το έθιμο να φτιάχνουν οι γυναίκες «ακ’τμαδις» (κρέπες) και να τις γαρνίρουνε με ζάχαρη ή μέλι, με κανέλα ή καρύδια.Παλιότερα, στην τοποθεσία «Αη-Νικόλας» κοντά στο ποτάμι (Άρδας) υπήρχε ένα μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Εκεί μαζευόταν χωριανοί κι έκαναν γλέντι, όπως εκείνοι ήξεραν εκείνα τα χρόνια τα καλά. Οι άνδρες έτρωγαν κι έπιναν πάνω στο «γιαμάτσι» (ύψωμα), ενώ οι γυναίκες τραγουδούσαν και χόρευαν κάτω στο «μεϊντάνι» (άδειο δημόσιο μέρος).
Τα μικρά παιδιά, με χαρές και γέλια, έκαναν τούμπες στο φρέσκο ψιλό χορταράκι που προσπαθούσε να βγει δειλά-δειλά.
Τα μεγαλύτερα παιδιά έκαναν «τσουλήθρα» από την κορυφή του υψώματος προς τα κάτω, καθισμένα πάνω σ’ ένα τσουβάλι, άλλοτε άδειο κι άλλοτε πάλι γεμάτο με χόρτο ή άχυρο για να κατεβαίνουν κάπως πιο μαλακά. Έβαζαν στοιχήματα κι έκαναν κόντρες ποιος θα κατέβει πιο γρήγορα. Το σημείο αυτό που γινόταν η αυτοσχέδια τσουλήθρα ήταν διακριτό από μακριά, γιατί πάνω στο χώμα είχε γίνει σχέδιο από την πολυχρησία. Τα παιδιά είχαν την τεχνική τους για να κατεβαίνουν άλλοτε γρήγορα και άλλοτε αργά, βάζοντας για φρένο τα πόδια τους. Οι πιο τολμηροί πήγαιναν «στ’ απάτητα» για να παραβγούν τους άλλους. Συνήθως αυτοί ήταν αγόρια. Υπήρχαν όμως και κάποια «αγοροκόριτσα» που τολμούσαν να παραβούν τους κανόνες και να δοκιμάσουν.
Την ίδια μέρα και στο ίδιο σημείο, πολλοί ήταν αυτοί που έπαιρναν μια χούφτα μικρές πέτρες και καθισμένοι στο ύψωμα κοιτάζοντας εμπρός πετούσαν μια-μια τις πέτρες πίσω τους λέγοντας τις φράσεις: «ά’ γορίδα», «ά κορτσίδα». Ανάλογα σε ποια φράση πετιόταν η τελευταία πέτρα, αυτή σηματοδοτούσε το φύλο «αγόρι ή κορίτσι» που θα γεννιόταν στο σπιτικό τους από γυναίκα ή ζωντανό που ήταν σε κατάσταση εγκυμοσύνης.

ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΣ ΒΥΣΣΑΣ