ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΜΑΪΣΤΡΟΥ

1. Μαΐστρος είναι το γνωστό καινούργιο χωριό που το 1922 έγινε έξω από την Αλεξανδρούπολη σε μια περίοπτη θέση. 0ι κάτοικοί κατέφυγαν και εγκατεστάθηκαν εκεί από την απέναντι όχθη του Έβρου, από την παλιά Μαΐστρο. Ξεσηκώθηκαν κι αυτοί στα χρόνια των σκληρών εκείνων διωγμών, όταν είχαν ανάψει τα φυλετικά μίση από το 1934 και δώθε και βρήκαν ευκαιρία οι Τούρκοι.

Η Μαΐστρος είτανε κοντά στην ιστορική Αίνο, έχουν γι αυτό το ίδιο γλωσσικό ιδίωμα, τα ίδια ήθη και έθιμα, τις ίδιες κοινωνικές εκδηλώσεις και γενικά τους ίδιους σχεδόν τρόπους ζωής με τους Αινίτες που δύσκολα τους βρίσκει σήμερα κανένας. Η ζωή τους είναι πολύ απλή. Η γειτονιά τους με τη γοητευτική πρωτεύουσα του Έβρου, την Αλεξανδρούπολη, που ολοένα βαδίζει προς μια ανώτερη πολιτισμένη ζωή, δεν έχει καθόλου επιδράσει στην αλλαγή των βιοτικών τους συνθηκών. Παρουσιάζουν και αυτοί τα κοινά χαρακτηριστικά που διακρίνει κανείς σε όλους τους Θρακιώτες της Ανατ. Θράκης την εργατικότητα, το οικονομολογικό πνεύμα, τη νοικοκυρωσύνη, τη συντηρητικότητα. Οι Μαϊστριανοί δε ξαίρουν σχεδόν τίποτε από το παρελθόν του τόπου των. Κείνο που γνωρίζουν είναι ο ξεσηκωμός τους, οι διωγμοί, το ξεσπίτωμα, τα βάσανα. Είναι, το κοινό παράπονο, η αγιάτρευτη πληγή του δυστυχισμένου Θρακιώτη. Ενενήντα περίπου οικογένειες εγκατεστάθηκαν στη νέα Μαΐστρο, όπου μετέφεραν τους παλιούς τρόπους της ζωής των, με τις αρχαίες συνήθειές των, τις χαρές, τις λύπες, τις προλήψεις, τα τραγούδια, τα παραμύθια τους.

2. Στη Μαΐστρο οι χωρικοί μετέφεραν τα έθιμά τους. Ένα απ' αυτά είναι η γιορτή του “γιαλού” της Μεταμόρφωσης.

0ι ξωμάχοι αυτοί άνθρωποι της δουλειάς με ταλέτρι, το ζευγάρι και τα ζωντανά παντοτεινή τους φροντίδα, βρίσκουν και τις ημέρες της ξενοιασιάς και του γλεντιού, της ανάπαυσης και της χαράς. Η γιορτή του γιαλού ως λένε της Μεταμορφώσεως — είναι γιορτή θαλασσινή, σωστό προσκύνημα και λατρεία της πικροκυματούσας θάλασσας, που άλλοτε την εχαίρονταν στο μακρινό τους χωριό.

Άντρες, γυναίκες παιδιά, νέοι και γέροι κατέβαιναν τότε, όπως και τώρα κατεβαίνουν στη θάλασσα να πλυθούν, να παίξουν, να τραγουδήσουν, να χορέψουν. Τους ακούς να μιλούν με ιδιαίτερη χαρά και διονυσιασμό, να μιλούν για την εξαιρετική τους αυτή γιορτή. Και λένε για τα περασμένα:

— Του γιαλού παίρναμι τις αραμπάδες, βάναμι σινδόνια καλά κόκκινα, άσπρα, τα δέναμι στα καμάργια ταραμπά, σαν πανεθύρια κι κινούσαμι για το γιαλό και τραγουδούσαμι:

Στ' αμάξι που νιβήκαμι τριχός να μη γυρίση

κι αραμπατζής που το τραβά χίλια χρόνια να ζήση.


Πγαίναμι στου κουρί κουντά στη θάλασσα, όπου είχε δέντρα. Νάβαμι φουτιές κι ικάναμι μαγειριό. Ικάναμι τις κούνιες ικεί κι πουλλά χορεύγαμι κι τραγουδούσαμι:



— Η σημερινή μας η γιορτή δεν είνι πάσα μέρα

είνι του χρόνου μια φορά μνια χρυσινή ημέρα.

χουρίς την ευγενία σου δεν έχει νοστιμάδες.

— Ήρτα στουν τόπου πούθελα, στουν τόπου που γαπούσα,

είδα και την αγάπη μου που την ιλαχταρούσα.

Και βάζοντας παλιά ρούχα κοντά στη θάλασσα άντρες και γυναίκες κολυμπούν και τραγουδούν:

— Τη θάλασσα την αρμυρή να τήνε κάνου μέλι

που την αρμενίζουνι παλλικάρια σαν άγγελοι.

— Θάλασσα πικροθάλασσα κι πικροκυματούσα

όταν σε πρωταγάπησα μι τα πουλιά πιτούσα.

— Της θάλασσας τα κύματα και του γιαλού τα μούλια

ακόμα δεν εχόρτασα τα νόστιμα σου λόγια.

Εκεί χύνουν σαράντα χούφτες νερό στο κεφάλι για τη ζάλη. Όποιος έχει κεφαλόπονο περνά. Του γιαλού τρώμε ψάρια, κεφάλια, σαζάνια.

3. Σ ο υ μ π ά τ ι α ονομάζουν οι Μαϊστριανοί τις αποκριάτικες συγκεντρώσεις. Στα σουμπάτια πηγαίνουν και τ ο υ ρ ν ο ί οι μετεμφιεσμένοι και παίζουν νταούλια και τραγουδούν χορεύοντας.

— Η αποψινή μας η βραδιά να γίνη άλλη τόση

να τραγουδούν τα τέσσερα, ώσπου να ξημερώση.

— Δεν σείπα μαυρομάτα μου, να μην αγαπηθούμι

γιατ' είν' τα σπίτια μας κοντά κι θα φανερωθούμι.

— Στου μαχαλά σ' σκοτεινιάστηκα, δε νιώθω που να πάγου,

για φέξι μι να πορπατώ για πάρι μι απάνου.


Τη Μεγάλη Σαρακοστή συνηθίζουν το παιγνίδι με τόνομα ο σφυρίδονας. Παίζουν πολλοί πολλοί νέοι μαζί πιασμένοι από τα χέρια σε χορό. Κάνουν κινήσεις όλοι μαζί εμπρός και πίσω τραγουδώντας κατά ημιχόρια.

— Σφυρίδονα σφυρίδονα καλό σφυριδονάκι

του ρίζι μαγιμένου κι τάνθη φουρτουμένου

θα στείλω του πουλάκι μου τα κάλλη σου να πάρη.

— Για στείλι του για στείλι του, ραβδιές θα του πατήσου.

Έτσι ορμούν οι μισοί, παίρνουν ένα από το απέναντι ημιχόριο και τραγουδούν :

— Νιπήραμι νιπήραμι νυφούλα στολισμένη

— Κι πουλί πράμα πήρατι σαζάνι φουσκουμένου.

— Κι πουλί πράμα πήραμι αμυγδαλιά αναμένη.

— Την ιπήραμι, ιπήραμι πέρδικα στουλισμένη.


Και ορμούν πάλι οι μισοί παίρνουν ένα από τους άλλους και συνεχίζουν τα τραγούδια:

— Τι θέλεις Γιάννη μ' τώρα τρεις νύχτες;

— Πόρτα γυρεύου για να πιράσου

— Τι τάζεις Γιάννη μ' για να περάσης;

— Μνιά λύτρα λάδι σε κούφιου καρύδι.

— Κάνι τουν τρόπου σου κέλα κι πέρνα

— Αητό κι πλι, δεν είδα κι πόρτα να περάσω.

4. Τα τραγούδια της Μαΐστρου είναι από τα καλύτερα της Θράκης προ παντός τα τραγούδια του τραπεζιού ή της παρέας. Δυστυχώς δεν έχει καταγραφεί η μουσική τους, που έχει κάτι το μελαγχολικό αλλά σύγκαιρα και το ζωηρό και το χορευτικό για να μείνουν αθάνατα ανάμεσα στάλλα μας Θρακικά τραγούδια.