Τετάρτη 17 Ιουνίου 2009

ΔΕΛΤΑ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ-ΕΝΑΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΣ

Ο προικισμένος υδροβιότοπος φιλοξενεί πολυάριθμα είδη πουλιών, όλες τις εποχές του χρόνου. Από τα 407 είδη της χώρας μας τα 304 απαντώνται εδώ, ανάμεσά τους και αρκετά σπάνια. Κυριαρχούν οι χηνόπαπιες, οι κορμοράνοι, οι κύκνοι, οι πελεκάνοι, τα φλαμίγκος, οι πελαργοί, οι ερωδιοί. Πολλά είδη βρίσκουν καταφύγιο στις αμμονησίδες που έχουν σχηματίσει οι προσχώσεις του ποταμού στα ρηχά της θάλασσας. Οι διακλαδώσεις του ποταμού και τα θαλάσσια ρεύματα έχουν δημιουργήσει ένα σύμπλεγμα από λίμνες, υφάλμυρες λιμνοθάλασσες, φυσικά κανάλια, που μαζί με τον κυρίως όγκο του ποταμού και το παρόχθιο δάσος του από ιτιές, σκλήθρα και θαμνώδη βλάστηση, συνθέτουν το μοναδικό τοπίο του Δέλτα.
Ο καθοριστικός του ρόλος στην οικολογική ισορροπία της περιοχής το εντάσσει στους βιότοπους διεθνούς σημασίας που προστατεύονται από τη Συνθήκη RAMSAR.

Ο Έβρος είναι ποταμός των θρύλων και των παραδόσεων της Θράκης, που τα όρια της από τους ιστορικούς χρόνους μέχρι των αρχών του αιώνα μας απλώνονταν από το Βόσπορο μέχρι τον ποταμό Νέστο και από την οροσειρά του Αίμου μέχρι το θρακικό πέλαγος. Υμνήθηκε όσο κανένας άλλος ποταμός από τη λαϊκή μούσα, τους ποιητές και τους ιστοριογράφους. Σήμερα είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ελλάδος και ο δεύτερος των Βαλκανίων μετά τον Δούναβη, σε μήκος και ποσότητες νερού. Γεννιέται στη Βουλγαρία στις ΒΑ πλαγιές του όρους Ρίλα και αφού διανύσει μια διαδρομή 530 χλμ. Καταλήγει εδώ στο ύψος των Φερών με τις διχασμένες φλέβες του , για να χύσει τα νερά του στο Αιγαίο. Στις εκβολές του δημιουργεί ένα εκτεταμένο Δέλτα με πανέμορφες λίμνες, λιμνοθάλασσες, βάλτους, αμμονησίδες, φυσικά κανάλια, αιωνόβια παραποτάμια δάση, δαντελένιες ακτές και εύφορες πεδιάδες, που όλα μαζί συγκροτούν ένα σπάνιο υδροβιότοπο, από τους σημαντικότερους της Ευρώπης στον οποίο φιλοξενείται μια τεράστια ποικιλία ειδών του ζωικού και φυτικού βασιλείου.

Καλύπτει μια έκταση 500.000 στρ/των, από τα οποία τα 100.000 ανήκουν στην Τουρκία. Η βιολογική και οικολογικά σημασία του Δέλτα του Έβρου έχει αναγνωριστεί εδώ και χρόνια και θεωρείται ισάξια σχεδόν με τα Δέλτα των ποταμών Δούναβη, Ροδανού της Γαλλίας και Γουαδαλκιβίρ της Ισπανίας. Και γιαυτό έχει όλα τα βασικά στοιχεία, που εντάσσουν την περιοχή κάτω από ειδικό καθεστώς προστασίας με σκοπό να διασφαλισθεί η επιβίωση της άγριας ζωής και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού περιβάλλοντος, να ικανοποιηθούν οι επιστημονικές ανάγκες και η περιβαλλοντική εκπαίδευση του κοινού, να εξυπηρετηθούν οι σύγχρονες ανθρώπινες απαιτήσεις και να δώσει μία άλλη διάσταση στην ανάπτυξη του ευρύτερου χώρου. Η μοναδική ορνιθολογική αξία του Δέλτα ενισχύεται από τους ήπιους σχετικά χειμώνες και από την γεωγραφική θέση στο δρόμο των αποδημητικών πουλιών, τα οποία μετακινούνται κάθε χρόνο από την Κεντρική Ευρώπη προς την Αφρική και αντίστροφα.

Πολλά είδη πουλιών φωλιάζουν και αναπαράγονται εδώ, ακόμα περισσότερα ξεχειμωνιάζουν προερχόμενα από ψυχρότερες περιοχές του Βορρά και πολλά μεταναστευτικά είδη αξιοποιούν το χώρο ως ζωτικό σημείο συγκέντρωσης και ξεκούρασης κατά τα διηπειρωτικά τους ταξίδια.
Μέχρι σήμερα, από τα 407 είδη πουλιών που υπάρχουν στη χώρα μας έχουν καταγραφεί στο Δέλτα 275 είδη. Ο αριθμός κρίνεται πολύ σημαντικός και συνεχώς καταγράφονται νέα είδη. Στατιστικά στο Δέλτα ¨Έβρου απαντάται το 65% των ειδών της Ελλάδος , το 41% της Ευρώπης και το 3% του κόσμου.

Τα πολυπληθέστερα είδη πουλιών είναι γκρίζοι , κόκκινοι και λευκοί ερωδιοί, φοινικόπτερα, αβοκέτες, καλαμοκανάδες, αλκυονίδες, χαλκόκοτες, τρύγγες, σκαλίθρες, κορμοράνοι, μαυροκέφαλοι γλάροι, κύκνοι και μεγάλη ποικιλία από πάπιες και χήνες. Το Δέλτα ακόμη αριθμεί περίπου 20 είδη αγρίων θηλαστικών που αποτελούν το 66% των ειδών της Ελλάδος και το 40% της Ευρώπης. Πολύ σημαντικός θεωρείται επίσης και μεγάλος αριθμός των φυτικών ειδών, τα οποία κατά περιοχές συγκροτούν σπάνιες φυτοκοινωνίες ανεπανάληπτης ωραιότητας.

Ως μοναδικότητα του χώρου επίσης αναφέρεται και η ύπαρξη ποικίλων βιοτόπων με ειδικές βιολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Δώδεκα (12) τέτοιοι σπάνιοι βιότοποι έχουν καταγραφεί μέχρι σήμερα από τους επιστήμονες. Οι σημαντικότεροι βιότοποι και οι λιμνοθάλασσες (Παλούκια, Νυμφών, Δράνα, Λακί), τα παρόχθια δάση, καλαμώνες και ψαθώνες, εκτάσεις με αρμυρίκια, αλοφυτικά έλη, αμμονησίδες, χορτολίβαδα κ.α. Το σύστημα του Δέλτα είναι στενά συνδεδεμένο οικολογικά με το δάσος της Δαδιάς, λίγα χιλιόμετρα βορειότερα που είναι φημισμένο για τα πιο σπάνια αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης. Πολλά είδη που κατοικούν εκεί (Βασιλαετοί, θαλασσαετοί, γύπες και άλλα φθάνουν εδώ για να βρούν την τροφή τους. Η έκταση του Δέλτα Έβρου, η γεωγραφική του θέση στην ευρύτερη οικολογική και φυσική ενότητα, το κλίμα, η αφθονία και η ποικιλία ειδών χλωρίδας και πανίδας επιμέρους βιοτόπων προσδίδουν την ιδιαίτερη αξία το υδροβιοτόπου και την ανάγκη κατάλληλης προστασίας και αξιοποίησης του για την εξυπηρέτηση οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών αναγκών, προς όφελος της παρούσης και των μελλοντικών γενεών. Για το λόγο αυτό προστατεύεται μαζί με άλλους 10 βιότοπους της χώρας μας διεθνούς σημασίας, από την συνθήκη του RAMSAR. Το 1980 οριοθετήθηκε ο πραγματικός υδρότοπος (περίπου 100.000 στρ/τα) στα σημερινά του όρια.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ο υδροβιότοπος του Δέλτα με τις τεράστιες χειμερινές πλημμύρες του Έβρου και την δυσβατότητά του ήταν ένα απέραντο, παρθένο και αδιατάρακτο οικοσύστημα, όπου όλα τα είδη και οι ανθρώπινες δραστηριότητες βρισκόταν σε πλήρη αρμονία και ισορροπία.
Ωστόσο, οι λειτουργίες του άρχισαν να ανατρέπονται στη συνέχεις, μετά την υλοποίηση ενός εκτεταμένου προγράμματος αποστράγγισης της περιοχής και απόδοσης των γόνιμων εδαφών στην γεωργία.

Σήμερα υπάρχει μια υποβάθμιση του χώρου, ύστερα από τις σημαντικές αλλαγές που επήλθαν στα φυσικά και οικολογικά του χαρακτηριστικά. Δεν παύει, όμως, να παραμένει ένας ζωντανός φυσικός χώρος με τις μοναδικές εμπειρίες και αισθητικές απολαύσεις που επιφυλάσσει στον κάθε επισκέπτη, μελετητή, φυσιολάτρη, πεζοπόρο, παρατηρητή πουλιών. Όπως ο άνθρωπος θεωρεί αυτονόητη την προστασία και διατήρηση της πολιτιστικής του κληρονομιάς, το ίδιο πρέπει να νιώθει και για την φυσική κληρονομιά του, χωρίς την οποία δεν έχει μέλλον. Πολλά πρέπει να γίνουν για την προστασία, ανάπλαση, αποκατάσταση των ταραγμένων ισορροπιών και την ορθή διαχείριση και αξιολόγηση του Δέλτα του Έβρου.

1 σχόλιο:

Ads Inside Post

Comments system

Disqus Shortname

Flickr User ID