ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗΝ ΟΡΕΣΤΙΑΔΑ

Η μεγάλη Πλατεία

Το όνομα της είναι αφιερωμένο στον αρχιτέκτονα της Νέας Ορεστιάδας, Σπύρο Δάσιο. Οι κάτοικοι νιώθουν ευγνωμοσύνη και αγάπη για τον άνθρωπο που ακούραστα αποκατέστησε τους πρόσφυγες και έδωσε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο πόλης. Ο Σ. Δάσιος ήταν ο Γενικός Πολιτικός Διοικητής Θράκης και με όλες του τις δυνάμεις, εργάστηκε για την αποκατάσταση των προσφυγών. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1870 και πέθανε στις 23-12-1943. Ήταν από αρχοντική οικογένεια της Κορίνθου, συγγενής του Π. Νοταρά, ήρωα του 1821. Ο προπάππος του κα αυτός με το ίδιο όνομα Σπύρος Δάσιος, ήταν πληρεξούσιο της πρώτης συνέλευσης της Επιδαύρου. Τελείωσε τη Νομική Αθηνών το 1821 και εργάστηκε ως δημοσιογράφος στην Ακρόπολη και ως συντάκτης στη Εστία. Το 1912 έγινε Νομάρχης Αττικής και Βοιωτίας. Πολέμησε στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στη συνέχεια έγινε επιθεωρητής Νομαρχών και μετά Διοικητής της Αρχιπελάγους. Το 1921 ανέλαβε τη Γενική Διοίκηση Θράκης. Στους δύσκολους εκείνους καιρούς, έδωσε άμεση λύση για την αποκατάσταση των 15.000 προσφύγων. Χάραζε τα σχέδια της Νέας Ορεστιάδας, σε συνεργασία με το μηχανικό Γεώργιο Μαγκλή. Τον Ιούλιο του 1923, κάνει εφαρμογή και χάραξη των σχεδίων στο έδαφος, βοηθούμενος από την ΧΙ Διλοχία Μηχανικού, με ταγματάρχη τον Μαυραγάνι Σωτήρη και λοχαγούς, τους Βασιλειάδη και Γιαννακό. Δεν τον χαρακτηρίζει μόνο η ορθή αντιμετώπιση των προβλημάτων της νέας πόλης, αλλά και το μακρόπνοο σχέδιό του, που και σήμερα γίνεται, αντιληπτό από την αρχή της πόλης. Κάθετοι και παράλληλοι δρόμοι, που φθάνουν τα 30 μέτρα πλάτος με πολλές πλατειές. Μια ρυμοτομία που λίγες πόλεις διαθέτουν σήμερα, με μεγάλη προοπτική ανάπτυξης. Η Νέα Ορεστιάδα, κάλυψε τα 1.400 στρέμματα και τα 30 χιλιόμετρα δρόμου του πρώτου σχεδιασμού. Σήμερα ξεπέρασε τα 40.000 στρέμματα και τα 80 χιλιόμετρα δρόμου. Ο Σπύρος Δάσιος μετατέθηκε το Δεκέμβριο του 1923.
Σήμερα η πλατεία, γεμάτη από ζωή και κίνηση, ησυχάζει μετά τα μεσάνυχτα και ξαναζωντανεύει με το πρώτο φως του ήλιου.

Η αναπαράσταση της προσφυγιάς

Το ανάγλυφο που στήθηκε από τον Βασίλη Κυριακίδη, "Σ' αυτούς που έστησαν αυτήν την πόλη", τοποθετήθηκε στο χώρο που ανοίχτηκε το πρώτο πηγάδι και τα πρώτα σπίτια της πόλης. Είναι σήμερα ιστορικό μνημείο της πόλης. Οι παραστάσεις της μνημειακής σύνθεσης σε μία πλάκα πλάτους 5 μέτρων και ύψους 2 μέτρων, συμβολίζει τον ξεριζωμό αλλά και τη δύναμη των κατοίκων της παλιάς και νέα Ορεστιάδας. Όσες σελίδες της προσφυγιάς κι αν έχουν γραφεί, απεικονίζονται σε ένα τέτοιο μνημείο. Κάθε έκφραση και κάθε σχεδιασμός αντιστοιχεί με χίλιες σελίδες.

Η Μητρόπολη και Μητροπολίτης
Η Ορεστιάδα μετέφερε την Μητρόπολή της από την Αδριανούπολη. Είχε μητροπολιτική έδρα μέχρι το 1931. Το 1928, τυπικά μεταφέρθηκε στο Διδ/χο και από το 1931 ονομάζεται Μητρόπολη Διδ/χο , Ορεστιάδας , Σουφλίου , με έδρα εγκαινίασε για το ποίμνιο του τη Νέα Ορεστιάδα , βάζοντας γερές βάσεις.
Ο Μητροπολίτης Πολύκαρπος Βαρβάκης γεννήθηκε το 1861, στα Αλάτσατα της Μ. Ασίας. Το 1887 και 1893 ήταν ιεροκήρυκας Βρυούλων, μετά γίνεται πρωτοσύγκελος Σμύρνης και στη συνέχεια Μέγας Αρχιμανδρίτης του Οικουμενιπολη και το 1900 εξελέγη Μητροπολίτης Ελάσσονος και Δομίνικου.
Το 1910 μετατέθηκε στην Αδριανούπολη, όπου αναπτύσσει μεγάλη εθνική δράση. Το 1922 αναγκάζεται με το ποίμνιό του , να φύγει. Πηγαίνουν όλοι στο Καραγάτσι, που το ονόμασαν Ορεστιάδα. Πριν συμπληρώσουν ένα χρόνο, ξαναφεύγουν, δημιουργώντας τη Νέα Ορεστιάδα.
Εδώ ήταν πνευματικός πατέρας, ιερέας, ιατρός, δάσκαλος, αλλά και χτίστης.
Έδωσε στους ξεριζωμένους Ορεστιαδίτες τόπο, που ευλόγησε ο ίδιος για να ριζώσουν και ρίζωσαν γερά. Ήταν φίλος και συνεργάτης του Μητροπολίτη Λιτίτσης, Νικόδημου. Το 1931 σε μεγάλη ηλικία παραιτήθηκε από μητροπολίτης Ορεστιάδας και πήγε στη Χίο, όπου και πέθανε.

[size=18]Εργοστάσιο Ζαχάρεως[/size]
Σε απόσταση 2,5 χλμ., πριν την πόλη, είναι χτισμένο σε έκταση 850 στρεμμάτων, το εργοστάσιο Ζάχαρης, που θεμελιώθηκε το Μάιο του 1974. Κατά τις χωματουργικές εργασίες βρέθηκε Μακεδονικός τάφος. Στο μουσείο Κομοτηνής, βρίσκονται η ασπίδα και το δόρυ του νεκρού πολεμιστή. Κατασκευάστηκε από την Πολωνική εταιρία "Polimex Cekor" και στοίχισε 900.000.000. δρχ. περίπου.
Κατεργάζεται 300.000 τόνους περίπου ζαχαρότευτλα το 24 ωρο, από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο. Παράγει εκτός της ζάχαρης, μελάσα και ξηρό πολτό για ζωοτροφές (πούλπα), με συνεχιζόμενη ανοδική πορεία. Το 1991 το εργοστάσιο Ζάχαρης έπαψε να είναι υπό την αιγίδα του εθνικού μονοπωλίου και έχει επεκταθεί στη διεθνή αγορά. Από το 1993, έχει μπει στο χρηματιστήριο με ανοδική τάση. Τα 800 στρέμματα καλλιέργειας τεύτλων αυξήθηκαν σε 150.000 στρέμματα. Εκσυγχρονίζεται συνεχώς, δαπανώντας για φέτος 1995 (5 δισεκ. δρχ.), προχωρώντας πάντα προς τα εμπρός, η μεγάλη αυτή και σύγχρονη μονάδα ανταγωνισμού στη διεθνή αγορά και πάντα η μεγαλύτερη αγροτική βιομηχανία της χώρας (ΕΒΖ) στον Έβρο, πετυχαίνει τους στόχους της.
Εύκολα διαπιστώνει ο ταξιδιώτης, την ανάπτυξη στη Θράκη. Συνειδητοποιεί τη ριζική αναμόρφωση της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς παραγωγής, με επακόλουθο την κοινωνική και πολιτισμική αναβάθμιση της κάθε πόλης. Έχουν δημιουργηθεί σήμερα νέες συνθήκες, και η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού, έδωσε νέες δυνατότητες ανάπτυξης στη Θράκη.
Η Ορεστιάδα στα 72 χρόνια ζωής της, απέδειξε ότι έχει την υποδομή γι αυτό και δημιούργησε τα μεγαλύτερα εργοστάσια. Σήμερα αλλάζει τελείως την αναπτυξιακή της πολιτική και κατευθύνει, γιατί είναι το μόνο προγεφύρωμα της Ελλάδος αλλά και όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τον Εύξεινο Πόντο, τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και όλης της Ασίας.