Δευτέρα 11 Ιανουαρίου 2010

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ

ΜΕΤΑΞΑΔΕΣ

Κοντά στους σημερινούς Μεταξάδες, δύο χιλιόμετρα περίπου δυτικά από το χωριό, βρίσκεται το παλιό χωριό ονομαζόμενο «Δογάντζια» ή «Ντουγάντζια». Η παράδοση αναφέρει ότι εδώ ήταν ο χώρος της πρώτης εγκατάστασης των κατοίκων των Μεταξάδων, έως το 1285 όπου μια επιδημία χολέρας ανάγκασε τους κατοίκους να εγκαταλείψουν τον οικισμό, και αργότερα να ψάξουν για νέο τόπο εγκατάστασης2. Τον τόπο αυτό τον βρήκαν κοντά σε ένα νεαρό δέντρο, ένα καραγάτσι (που σωζόταν έως πριν λίγα χρόνια στην πλατεία του χωριού). Εκτός από τους πρώτους εκείνους κατοίκους του χωριού, στους Μεταξάδες ήρθαν να κατοικήσουν και οικογένειες από το διπλανό χωριό Παλιούρι, αλλά και από την Ήπειρο και την Κύπρο.
Aπό τον πρώτο που έχτισε το σπίτι του εκεί τον Δημήτριο Τουκμακτσή ή Τουκμακιώτη, το χωριό πήρε το προηγούμενο όνομά του «Τουκμάκι». Έτσι έλεγαν το σφυρί των λιθοξόων, των μαστόρων της πέτρας από την οποία είναι χτισμένα τα τόσο χαρακτηριστικά σπίτια του οικισμού, χάρη στα οποία ο οικισμός ανακηρύχθηκε ως παραδοσιακός (με το από 19-10-1978 ΠΔ). Το νεώτερο όνομά του το πήρε μετά την ανταλλαγή πληθυσμών από την ευρέως τότε διαδεδομένη στην περιοχή σηροτροφία.
To χωριό από τα 1361 έως το 1915 βρισκόταν υπό τουρκική κατοχή με εξαίρεση την περίοδο 1878 έως 1881 που καταλήφθηκε από τους Ρώσους. Στην περίοδο αυτή στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου Μεταξάδων εγκαταστάθηκαν Τούρκοι και γενικά μουσουλμάνοι έποικοι («ματζήρηδες») από την Ανατολία και το Πακιστάν, ενώ στους νεότερους χρόνους (γύρω στα 1914) εγκαταστάθηκαν και Τουρκαρβανίτες πρόσφυγες από τη Σερβία. Έως το τουρκικό Σύνταγμα του 1908, η διοίκηση του χωριού γινόταν με το κλασσικό σύστημα των μουχτάρηδων και των Ελλήνων προυχόντων (που εδώ ονομαζόταν «δωδεκάρα» γιατί επιλεγόταν από τα δώδεκα πιο πλούσια άτομα του χωριού). Με την εφαρμογή του Συντάγματος άρχισε και η αναγκαστική στράτευση και των Ελλήνων κατοίκων στον τουρκικό στρατό και ιδιαίτερα κατά τον Α΄ βαλκανικό πόλεμο (όπου πολλοί κάτοικοι της περιοχής σκοτώθηκαν στη μάχη του Τσανάκ Καλέ) και στον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο (όπου πολλοί σκοτώθηκαν στην περιοχή της Καλλιπόλεως).
Η περιοχή των Μεταξάδων είναι από αυτές που διεκδίκησαν έντονα οι Βούλγαροι κομιτατζήδες (εξ άλλου και πέρα από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα στις αρχές του 20ου αιώνα υπήρχαν πολλά χωριά σχεδόν αμιγώς ελληνικά). Από το 1915 και έως την ενσωμάτωση της περιοχής στην Ελλάδα, οι Μεταξάδες τέλεσαν υπό βουλγαρική κατοχή, οπότε και επιδιώχθηκε ο εκβουλγαρισμός της περιοχής με την ίδρυση βουλγαρικών σχολείων και εκκλησιών αλλά και με αναγκαστικές επιστρατεύσεις του πληθυσμού στο βουλγαρικό στρατό.

Εδώ εκτυλίσσεται και η ιστορία ενός από τα γνωστότερα στο πανελλήνιο θρακιώτικα τραγούδια, αυτό της «Βασιλκούδας» («Στο Τουκμάκ’, στ’ς Μεταξάδες, Γιάννης Δήμαρχος»), μια πρόσφατη σχετικά δημιουργία δημοτικού τραγουδιού, που πυρήνα του έχει ένα πραγματικό γεγονός με πρωταγωνιστή τον τότε δήμαρχο Ιωάννη Μαντά που σκανδάλισε την τοπική κοινωνία όταν αναγνώρισε τα τρία παιδιά του του με την Βασιλική Μπακαλούδη-Καλαϊτζή, χωρίς όμως να επιτρέπεται να την παντρευτεί αφού ήδη είχε παντρευτεί τρεις φορές.


Η Βασιλ'κούδα, ο Γιάννης Δήμαρχος
και ο εγγονός τους Ιωάννης Μαντούδης του Χρήστου


Στην περιοχή των Μεταξάδων και στη θέση Ύψωμα στις 15 με 18 Μαΐου 1949, αλλά και γενικότερα γύρω και μέσα στο χωριό δόθηκε η τελευταία και μια από της μεγαλύτερης σημασίας3μάχες του ελληνικού εμφυλίου, τα σημάδια του οποίου ακόμη είναι ορατά σε κτίριο της πλατείας.


1 Τα περισσότερα από τα πιο πάνω στοιχεία λήφθηκαν από την εργασία της ομάδας περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του Γυμνασίου Μεταξάδων σχ.έτους 1996-97
2 Αυτή η παράδοση ελέγχεται από πλευράς ιστορικής αλήθειας· κατά πάσα πιθανότητα η εγκατάσταση των κατοίκων έγινε κατά το 16ο - 17ο αιώνα από πρόσφυγες από την Ήπειρο ή τη Θεσσαλία
3 Κατά τον Δημήτρη Καρακούση: «Θράκη: Τουριστικός, ιστορικός, αρχαιολογικός οδηγός»


ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΣ ΜΕΤΑΞΑΔΩΝ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ads Inside Post

Comments system

Disqus Shortname

Flickr User ID